Senator Van Rooijen: ‘Gepensioneerden dubbel de klos’

Volgens cijfers van De Nederlandsche Bank is het vermogen van de Nederlandse pensioenfondsen is in minder dan twee[1] jaar gedaald met 375 miljard euro. Dat is ruim 20% van het totale pensioenvermogen en komt neer op een verlies van ruim een half miljard euro per dag. Dat ongekende verlies[2] is volledig te wijten aan de waardevermindering van bestaande obligaties en rentederivaten als gevolg van de gestegen rente.

Bij stijgende rentes zullen verdere (forse) verliezen op deze producten vooral gedragen worden door de gepensioneerde deelnemers. Door het zogenaamde life cycle beleggen zullen in het nieuwe pensioenstelsel juist de pensioenen van gepensioneerden worden belegd in obligaties en  daarmee verbonden rentederivaten. Die waarschuwing deed senator Martin van Rooijen (50PLUS) dinsdag is het debat over de begroting van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in de Eerste Kamer.

Door de sterk gedaalde rente is de dekkingsgraad van de pensioenfondsen jarenlang zo sterk gedaald, dat indexeren niet mogelijk was. Door de inmiddels sterk gestegen rente gaan de dekkingsgraden nu door het dak. ‘Opnieuw zeggen de pensioenfondsen dat er maar beperkt geïndexeerd kan worden. Dit keer om te kunnen sparen voor de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel,’ constateerde Van Rooijen. ‘De gepensioneerden dreigen zo twee keer de klos te worden’.  

Van 2008 tot 2022 is er volgens Van Rooijen een enorme indexatieachterstand ontstaan. Hij diende daarom een motie in om het mogelijk te maken dat de pensioenfondsen met een dekkingsgraad van 105% deze achterstand deels kunnen inhalen.

Volgens Van Rooijen heeft Nederland inmiddels een onbegrijpelijk pensioensysteem. ‘Bij lage rentes rekenen we ons arm en indexeren we niet. Bij stijgende rentes verliezen de fondsen enorme vermogens op obligaties en doen we of we rijker zijn geworden.’ Dat heeft alles te maken met de afspraak om de dekkingsgraad van pensioenfondsen te berekenen met de actuele rente. ‘We moeten terug naar een vaste rekenrente, zoals dat tot 2007 het geval was. Destijds was dat 4%. Gezien de structurele daling van de rente zou dat nu 2 tot 2,5% kunnen zijn.’  

Van Rooijen diende ook een motie in om de inkomensondersteuning AOW (de zogenaamde IO-AOW) in 2025 weer in te voeren. Deze IO-AOW is met ingang van 2024 afgeschaft toen begin dit jaar de AOW met 8% werd geïndexeerd. Dat betekent dat van de indexering meteen weer groot deel werd terug genomen. ‘Afhankelijk van het inkomen van de gepensioneerde in kwestie blijft er bij voorbeeld maar € 300 over van de ongeveer € 1000 die gehuwden er bij hebben gekregen.’ Hij vroeg de minister  om in het formatiedossier te laten opnemen dat de IO-AOW in 2025 weer wordt ingevoerd.

[1] Tussen 17 december en 1 oktober 2023

[2] Dit verlies correspondeert met ongeveer een-derde van de totale marktwaarde van alle 25 AEX fondsen en is het grootste verlies dat ooit door de Nederlandse pensioensector is geleden.

Klik hier voor de hele tekst van de speech van Martin van Rooijen of hier voor de videoopname.