50PLUS Groningen maakt zich zorgen door ondoordachte aanbesteding ringweg zuid.
Vorige week werd dan eindelijk officieel bekend gemaakt dat Ring Zuid vele miljoenen duurder wordt dan begroot. De risicopot van 135 miljoen euro blijkt bij lange na niet toereikend. De extra kosten gaan betaald worden door afblazen of langdurig uitstellen van de snellere trein naar Duitsland, de spoorlijn naar Stadskanaal en de N33-midden. Zo dreigt de bereikbaarheid en de economische ontwikkeling van de regio te worden geofferd aan ondoordachte aanbesteding, tekortschietende regie en slecht management van Ring Zuid. Dat mag niet gebeuren. ‘Er is een principeakkoord over de verdeling van de meerkosten’, aldus gedeputeerde Gräper, ‘maar de handtekeningen zijn nog niet gezet’. Wat ons betreft gebeurt dat ook niet. Want om welke bedragen het gaat en hoeveel er in de komende jaren nog bij kan komen, is niet bekend. Nu tekenen is verder de fuik inzwemmen. Laten we omkeren!
Ring Zuid is in 2016 aanbesteed voor 388 miljoen euro. Al na een paar maanden liet aannemerscombinatie Herepoort weten dat het werk geen drie, maar zes jaar ging duren en dat het veel duurder werd. Tegelijk ontstonden er problemen in de samenwerking en technische verschillen van inzicht. Onder leiding van de Delftse professor Hertogh gingen partijen met elkaar in gesprek. Voor operationele en technische problemen werden oplossingen gevonden. Dat lukte vooral door de discussie over meerkosten ‘buiten het project te plaatsen’. In gewoon Nederlands: we zien later wel hoeveel het gaat kosten en wie dat dan moet betalen. Die aap kwam dus vorige week uit de mouw.
Ondertussen is achter de schermen naarstig gezocht naar besparingen. Die werden gevonden door een deel van het verdiepte gedeelte van de nieuwe ring niet met onderwaterbeton, maar ‘droog’, met bronbemaling aan te leggen. Dat scheelt zo’n 200 miljoen euro, maar daar staat tegenover dat deze werkwijze risico’s met zich meebrengt voor verdroging van het Sterrebos, verzakking van de woningen in de Oosterpoort en voor verspreiding van de nog altijd aanwezige vervuiling onder het voormalige Aagrunol-terrein. Aannemer, opdrachtgever en waterschap denken dat ze deze risico’s kunnen beheersen, maar uitgesloten zijn ze niet.
Een tweede forse besparing is gevonden door één tunnelbak voor beide richtingen te maken in plaats van twee aparte tunnelbakken na elkaar. Dit bespaart zo’n 100 miljoen. Een gevolg is wel dat de hele ringweg 20 meter naar het zuiden opschuift. Dat is in strijd met het tracébesluit. In de uitvoering is zodoende 300 miljoen bespaard. Samen met de royale reservepot van aanvankelijk 170 miljoen is dat nog steeds niet genoeg om de meerkosten op te vangen. Dat roept vragen op. Wat is er bij de aanbesteding misgegaan? Wie heeft wie zand in de ogen gestrooid? Zijn alle betrokkenen wel op hun taak berekend? Belangrijke vragen die zeker beantwoord moeten worden, maar nu eerst gaat het erom een uitweg te vinden uit de impasse.
Die uitweg is al bedacht. Door dezelfde professor Hertogh, die ook te hulp werd geroepen in Amsterdam bij het project Zuidasdok, waar vergelijkbare problemen speelden. De oplossing daar bestaat eruit dat het contract is ontbonden, het project is opgeknipt in overzichtelijke deelprojecten die vervolgens na een nieuwe ‘nut-en-noodzaak-analyse’ stuk voor stuk worden aanbesteed en uitgevoerd.
Een dergelijke oplossing kan ook bij Ring Zuid. Het maakt het project overzichtelijk en beheersbaar en het opent de weg naar gefaseerde aanleg, waarmee tijd ontstaat om extra geld te vinden zodat de andere belangrijke spoor- en wegprojecten in Groningen gewoon door kunnen gaan. Bovendien creëren we zo de ruimte om – zonder de kern van de beoogde verbeteringen aan te tasten – de verschillende deelprojecten van Ring Zuid nog eens onder de loep te nemen. Kloppen de verkeersprognoses nog? Kan het niet eenvoudiger en goedkoper? In eerdere discussies hoorden we dat er geen weg terug zou zijn en dat het gaat om de regionale werkgelegenheid. Maar er is altijd een weg terug; zie Amsterdam. En de aanleg van een nieuwe spoorlijn is ook regionale werkgelegenheid.
Er is nog een argument om de Amsterdamse oplossing te kiezen. Daar is namelijk ook afgesproken dat de rijksoverheid de meerkosten van 700 à 1000 miljoen betaalt. Logisch, het gaat immers om een project onder regie van Rijkswaterstaat. Ook bij Ring Zuid staat Rijkswaterstaat aan het roer. Maar in Groningen geeft het rijk niet thuis en moeten we alles zelf betalen. We zien hier een patroon dat ons helaas bekend is en dat vraagt om een krachtig protest en gezamenlijke Haagse lobby van alle politieke partijen! Daartoe roepen wij alle Groningse bestuurders op. Waar een wil is, is ook een andere weg!
Johan ten Hoove namens 50PLUS en onderstaande partijen tekenen voor deze brief.
Kees Frenay, Socialistische Partij; Daniel Osseweijer, Forum voor Democratie; Ton van Kesteren, Partij voor de Vrijheid; Bram Schmaal, Groninger Belang; Dries Zwart, Partij voor het Noorden; Ankie Voerman, Partij voor de Dieren;; allen lid van Provinciale Staten van Groningen.