Bouwen en woningmarkt verkeren in rampzalige staat

De status van de woningmarkt en het bouwen verkeren in een haast rampzalige staat. 50PLUS pleit daarom voor meer regie en meer investeren door het Rijk. Met name woonvoorzieningen voor senioren zijn hard nodig!

50PLUS vindt dat de woningmarkt, en in dit geval de bouw-markt, in een rampzalige status verkeert. Helaas is dat niet onverwacht. Wij vinden het goed dat er stimulerende middelen naar voren worden gehaald, het is hard nodig.

Draconisch ingrijpen
“Het Rijk moet echt meer de regie nemen”, stelt Kamerlid Gerrit Jan van Otterloo. “Bij gemeenten lopen zaken soms gewoon vast. De regeling vermindering verhuurderheffing kan wat ons betreft dan ook worden verlengd; de overheid moet niet bang zijn om draconisch in te grijpen, om te investeren. Zij heeft bij de coronacrisis bewezen dat te kunnen en bij de wooncrisis is dat ook nodig!

Nieuwe woonvormen voor senioren
50PLUS vindt het van het allergrootste belang dat er nu snel nieuwe woonvormen komen voor senioren. “Daar is een groot tekort aan en daardoor stagneert de woningmarkt. En nog steeds is niet voldoende duidelijk wat er hiermee gaat gebeuren, en wanneer”, aldus het Kamerlid van 50PLUS, die ook pleitte voor out-of-the-box denken, bijvoorbeeld bij het probleem bouwen en stikstofuitstoot. •

De volledige inbreng van Kamerlid Gerrit Jan van Otterloo bij de commissievergadering ‘Bouwen’ met minister Ollongren van Binnenlandse Zaken:

“Even een hartenkreet, of zo u wil: een persoonlijke noot, voorafgaand aan de inhoud van dit overleg over wonen. Maar omdat de minister niet alleen over wonen gaat, maar ook over binnenlands bestuur, de Grondwet en de verhoudingen met het parlement leek mij – getriggerd door de lawine aan brieven kort voor dit debat – dit wel een goed moment.

Ik ben nu net weer een jaar lid van de Tweede Kamer maar heb ook een verleden in deze zaal. En een van de zaken die mij hoogst irriteren is dat op het laatste moment allerlei lobbygroepen denken dat het een goede strategie is om net voor het debat met brieven te komen over structurele problemen. Hoe serieus kun je dat soort brieven dan nemen als wat er in staat al veel langer bekend is?

Het kabinet geeft wat ons betreft daarbij helaas ook te vaak het verkeerde voorbeeld door de Kamer ook pas kort voor een debat te informeren, met als gevolg: laat opblijven om te zien of er nog een brief is met de beloofde informatie. Ik zie dan vervolgens collega’s klagen over de nacht doorhalen en kleine oogjes hebben.

Dat is ook een discussie over de uitleg door deze regering van artikel 68 van de Grondwet waar wij al eerder dit kwartaal onze ongenoegen over hebben geuit.

Wat wij ten aanzien van bouwen zien is weliswaar een ramp in ontwikkeling maar in het geheel niet een onverwachte ontwikkeling.

De minister geeft zelf al aan dat het een uitdaging wordt om de geplande aantallen van 75.000 nieuwgebouwde woningen de komende jaren te bereiken. Maar de vraag is
a) of 75.000 genoeg is en
b) of dat ook niet moet betekenen dat ook andere betrokken bestuurslagen als provincies en gemeenten ongelofelijke haast maken en doorpakken.

In het werk dat ik deed totdat ik vorige jaar hier terugkwam had ik bij grote en kleine gemeenten contacten over bouw van zorginstellingen en woningen. Wat mij toen al opviel was dat de grote gemeenten bezweken onder de druk van hoge aantallen te bouwen woningen terwijl de randgemeenten aan het miezemuizen waren in hun woonvisie over zeer geringe aantallen te bouwen woningen in de komende vijf tot tien jaar. Naast gebrek aan visie werd dan ook vaak verwezen naar de provincies die maar zeer beperkte aantallen zouden toestaan. Binnengemeentelijk bouwen is wat ons betreft niet alleen iets voor de grote gemeenten maar moet gelden voor alle gemeenten.

Daarom is het goed dat stimuleringsmiddelen naar voren worden gehaald en prikkels worden uitgedeeld, volgens de brief. Maar daar kan het nooit eindigen. Het ingrijpen van mevrouw Van Veldhoven als de vervanger van deze minister als minister op het dossier wonen, greep in Valkenburg in en zorgde er zo voor dat er 5.000 woningen worden bijgebouwd. 50PLUS stelt: goed voorbeeld doet goed volgen. Als gemeenten, corporaties of provincies niet voldoende resultaat boeken, is er iets anders nodig. Passend, betaalbaar wonen is een recht in Nederland. Daarmee wordt het de plicht van het Rijk om daar iets aan te doen. Daarom stelt 50PLUS dat het Rijk de regie moet nemen. En niet op een vrijblijvende manier, maar doorpakken. Neem de verantwoordelijkheid en ga aan de slag. Het Rijk heeft de crisis op de woningmarkt ook doen ontstaan en veel te lang laten lopen. Ga a.u.b. aan de slag!

Verhuurderheffing
De verhuurderheffing heeft deels deze crisis op de woningmarkt veroorzaakt. Ingevoerd als crisismaatregel om de financiële gevolgen van de bankencrisis op te vangen draagt het nu zelf bij aan deze wooncrisis.

De motie van 50PLUS die vroeg om verkenning van de mogelijkheden de verhuurderheffing te verlagen werd eerder dit jaar nipt verworpen. Misschien is nu de tijd rijp om het weer een keer te proberen. De 1 miljard van de dit jaar opengestelde Regeling Vermindering Verhuurderheffing is al uitgeput, dus wat 50PLUS betreft hoogtijd voor de volgende 1 miljard.
Nederland moet zich met investeringen uit de crisis werken en dit kan helpen en wat beter doel dan het bouwen om tekorten aan woningen weg te werken.

In de brief versnellingsaanpak bouwen wordt gesproken dat de ambitie is dat er voldoende passende woningen worden gecreëerd voor specifieke doelgroepen als ouderen en dat er moet worden ingezet op doorstroom van ouderen die kleiner willen gaan wonen. Maar niets concreet voor ouderen. Verzorgingshuizen zijn gesloten, maar vervanging is er niet. Waar men soms op de terreinen woningen wil bouwen komt ineens de discussie of dat wel onder de bestemming maatschappelijk valt. Graag zien wij de minister bevestigen dat wonen voor ouderen geen bestemmingswijziging nodig maakt.

Welke zaken gaat de minister vanaf morgen aanjagen om te zorgen dat er voldoende passende woningen voor ouderen worden gebouwd? En echt actie en geen zoveelste praatgroep maar eerder snelle interventies om projecten vlot te trekken

Woningen voor ouderen
Zoals gezegd: er is een groot tekort aan woningen voor ouderen. Veel ouderen willen graag verhuizen naar een seniorenwoning in hun buurt, maar dat gaat niet, want deze zijn niet beschikbaar dan wel slechts voor een kleine groep betaalbaar. Want er is behoefte aan meer middelhuren woningen maar er zit ook een groot gat tussen wat lage middelhuren zijn en de verwachtingen van investeerders. Daarmee stagneert de doorstroom op de gehele woningmarkt, zeker ook ten koste van jongeren.

Wordt er ook out-of the-box gedacht? Bijvoorbeeld bij aankoop door de overheid van grond van bijvoorbeeld boerenbedrijven die vanwege stikstof of anderszins op die plek moeten verhuizen. In een aantal gevallen is woningbouw daar met een aanvaardbaar lage stikstof depositie een goed alternatief. Kan dit zodanig onderdeel van de uitkoopsom gemaakt worden dat stikstofgeld de (voortgang van de) woningbouw ten goede komt en maar een keer wordt uitgegeven?

Misschien is dat ook een oplossing voor de VNG-wens voor oplossingen met name voor de minder bevolkte regio’s. En kan de minister vertellen hoe het staat met de gezamenlijke taskforce die wat ons betreft als een snelle interventie-unit te werk moeten gaan. Kortom wat gaat deze precies doen en wanneer?

De invoering van aanpassing van het bouwbesluit inzake brandveiligheid wacht op invoering van de omgevingswet. Maar die is uitgesteld tot nader order. Hoe zit dat?”

© 18 juni 2020