Mogen ouderen er nog wel zijn?

“Mogen wij ouderen er nog wel zijn?” Die indringende en zelfs pijnlijke vraag stelde Corrie van Brenk namens veel ouderen rechtstreeks aan minister-president Rutte en het kabinet. “Is Mark Rutte er wel voor hen? Écht voor hen?”, wilde de fractievoorzitter van 50PLUS weten tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen na Prinsjesdag.

“Laatst werd ik in de supermarkt aangesproken door een oudere meneer”, begon Corrie van Brenk van 50PLUS haar inbreng tijdens het debat in de Tweede Kamer over de op Prinsjesdag bekendgemaakte kabinetsplannen. De fractievoorzitter van 50PLUS vervolgt: “We raakten aan de praat en opeens stelde hij mij een indringende vraag. Een vraag die mij tot in het diepst van mijn wezen raakte en waar ik kippenvel van kreeg. Een vraag die intens schrijnend, maar ook oh zo tekenend is voor de tijd waarin we leven.

Hij vroeg: ‘Mevrouw Van Brenk, mogen wij er nog wel zijn?’ Laat die vraag eens tot u doordringen hier in deze zaal. Mogen. Wij. Er nog wel zijn?

Columns over ‘dor hout’, discussies over leeftijdsgrenzen op IC’s: ‘Corona maakt meer kapot dan je lief is’

Mensen maken zich zorgen over de toon van het debat in de samenleving. Corona maakt meer kapot dan je lief is. De stukken die wij ouderen over onszelf lezen in de krant, columns waarin we dor hout worden genoemd, discussies over code zwart – word je nog wel geholpen in het ziekenhuis als je heel oud bent?

Natuurlijk probeer ik deze meneer, en al die andere ouderen die met hun zorgen bij ons komen, gerust te stellen. Maar mensen verliezen hun hoop. Ze zien het niet. Ze horen het niet. En ze voelen het niet. Het jaagt mensen angst aan en maakt hen verdrietig. Daarom wil ik van dit kabinet weten hoe zij deze vraag beantwoordt. Wat zegt u, minister-president Rutte, tegen deze meneer als hij u de vraag zou stellen: ‘Mogen wij ouderen er nog wel zijn?’ Is dit kabinet er wel voor hen? Echt voor hen?

‘Opgesloten zonder bezoek; dat laten wij nooit meer gebeuren! Daarom wil 50PLUS een officieel bezoekrécht voor familieleden’

Iedereen wil 50PLUS worden. Als partij richten wij ons op deze levensfase. En dus niet op één generatie, zoals wel eens wordt beweerd. We krijgen allemaal rimpels. We worden niet meer nagefloten door bouwvakkers en we worden allemaal voorzichtiger als er gevaar dreigt.

We behoren op een gegeven moment allemaal niet meer tot de primaire doelgroep van reclamemakers, behalve bij de brillenboer en de thuiszorgwinkel. Daarnaast krijgen we te maken met hippe vacatureteksten die uit alle macht proberen te voorkomen dat ouderen solliciteren.

En bij een pandemie loop je ook nog het risico te worden opgesloten zonder bezoekrecht. Dat laten wij nooit meer gebeuren! 50PLUS heeft een amendement gemaakt dat voorligt bij de behandeling van de corona-noodwet – een bezoekrecht voor familieleden. We vertrouwen op brede steun.

U wilt toch ook nooit meer deze mensonterende eenzaamheid?!

Voltooid leven, korten op het pensioen: ‘Zoiets komt héél anders binnen als je de 50 of 60 gepasseerd bent’

Als je dan in de krant leest dat de partijen die ouderen op hun pensioen willen korten óók werken aan een wet ‘voltooid leven’… Ik garandeer je dat de tekst van dat soort artikelen heel anders binnenkomt als je de 50 of 60 gepasseerd bent. ‘Mag ik er nog wel zijn?’ is dan geen aanstellerij, maar iets waarover je gaat nadenken.

De coronacrisis is een wereldwijd probleem waarvan we de gevolgen nog tot in de verre toekomst zullen voelen. We moeten het ‘samen doen’. Dat was het motto. Maar de scheuren in de samenleving worden na een halfjaar coronacrisis zichtbaar en daar moeten we ontzettend voor oppassen. Het zaaien van verdeeldheid is het laatste wat we kunnen gebruiken.

Ik heb bijvoorbeeld gekeken naar een campagnefilmpje met mevrouw Kaag waarin ze lieflijk oproept tot verbinding én naar haar optreden bij Buitenhof een dag later, waarin ze een kwart van Nederland resoluut uitsluit van samenwerking. Het is natuurlijk belangrijk om op te staan tegen discriminatie en voor verbinding, maar bij 50PLUS vinden we dat dit nooit kan beginnen met het uitsluiten van grote groepen andersdenkenden. Dat doen wij niet. Als wij daarmee het pensioenakkoord kunnen tegenhouden dan sluiten we samenwerking met geen enkele partij uit.

‘Miljoenen gepensioneerden hebben helemaal geen riant pensioen. Die zijn blij als ze de eindjes aan elkaar kunnen knopen’

Ja, de pensioenen. Nog niet zo lang geleden zijn we met z’n allen gestart met sparen voor een aanvullend pensioen. Ik wil daar ook een misverstand wegnemen. Het gemiddelde pensioen vandaag de dag is 600 tot 800 euro bruto per maand. Daar moet nog belasting van af en door de pensioenuitkering daalt ook het recht op huur- en zorgtoeslag. Dan is dat echt geen vetpot, voorzitter. Dat zijn pensioenen van netto 500, 600 euro die al 12 jaar niet worden gecompenseerd voor prijsstijgingen. Hebben we het dan over schatrijke babyboomers met ‘onrealistische verwachtingen’?

Nee, het gaat over een massa van miljoenen gepensioneerden die helemaal geen riant pensioen hebben. Die blij zijn als ze de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Die zuinig leven zodat ze hun kleinkinderen op verjaardagen en met Sinterklaas een cadeautje kunnen geven. Ik sta hier toch niet voor veelverdieners met een miljoen aan spaargeld op de bank?!
Vele duizenden gepensioneerden leven in armoede. En hoe ouder je wordt, hoe moeilijker je het hebt in Nederland.

11 procent van de gepensioneerde 90-jarigen leeft in armoede. Dat zijn de moeilijke jaren waar de zorgkosten hard doortikken.

Daar vlak onder zit een grote groep ouderen die tientallen jaren lang hebben gewerkt voor die paar honderd euro waarover ik zojuist sprak. Als we de uitkeringen of de belastingschijven 12 jaar lang zouden bevriezen, dan zou het land te klein zijn. Maar dat de pensioenen al 12 jaar lang bevroren zijn, dát schijnt niemand in dit kabinet te boeien. Maar ons boeit het wel!

‘Jongeren kunnen instappen in een pensioenstelsel waarin al voor honderden miljarden aan reserves zijn opgebouwd. Een waardevol cadeau’

Toen we ongeveer 50 jaar geleden begonnen met dit pensioenstelsel, zat er nog nul euro in de pensioenpotten.

Dankzij vele jaren premie en rendement, die vooral door ouderen is opgehoest, is er vandaag een kapitaal van 1600 miljard bij elkaar gespaard. Jongeren hoeven niet meer op nul te beginnen, met alle risico’s van dien.

Zij kunnen instappen in een pensioenstelsel waarin al voor honderden miljarden aan reserves zijn opgebouwd. Een waardevol cadeau. Als er ook maar iets waar zou zijn van de stelling dat ‘ouderen de pot leegeten’, dan zou minister Koolmees moeten juichen bij het voorstel van 50PLUS om het pensioen van de huidige generatie gepensioneerden opnieuw te berekenen. Gewoon kijken wat er al die jaren aan premie is betaald en welke rendementen daarover zijn gemaakt. Maar nee, die herberekening wil hij niet. Want dan blijkt wel waar de gaten zitten die opgevuld moeten worden.

Mogen onze ouderen er ook zijn van VVD, CDA, D66, ChristenUnie, PvdA en GroenLinks?’

50PLUS komt met een initiatiefwetsvoorstel om gedurende de overgang van het ene pensioenstelsel naar het andere, in ieder geval 2 procent rekenrente te hanteren. Ons zal men nooit kunnen verwijten: ze stonden erbij en keken er naar… Geldt dat ook voor de VVD, CDA, D66, ChristenUnie, PvdA en GroenLinks? Mogen onze ouderen er van hen ook zijn?

Dit pensioenakkoord was een kans. Ik zeg wás. Want de kans is verkeken. Met een bodemrente van 2 procent gaan wij uit alle macht proberen om nog meer schade te voorkomen, maar ook dat is nog lang geen herstelbetaling voor 12 jaar onterechte nullijn.

Áls er een fatsoenlijke herstelbetaling op tafel zou liggen voor de onterecht gemiste indexaties, dan zouden wij onze achterban hebben kunnen vragen om eieren voor hun geld te kiezen. Nog eens 10 jaar pensioenstrijd is niet in het belang van de gepensioneerden, zeker niet de ouderen onder hen. Maar voor hen ligt er niks, noppes, nada, behalve een dreiging van kortingen en ‘misschien’ indexatie ergens halverwege deze eeuw. Mogen we er nog wel zijn? Of waren ‘we’ alleen goed genoeg om premie te betalen en de pensioenpotten te vullen?

‘Zelfs in Griekenland kregen gepensioneerden laatst nog een ‘herstelbetaling’ van 1,4 miljard. In Nederland niet. Hier praten we over kortingen’

Onze pensioenen worden afgeknepen terwijl men in andere Europese landen de pensioenen beschouwt als een middel om het consumentenvertrouwen en de bestedingen te stimuleren. Daar hebben ze eigenlijk het geld niet voor, maar ze doen het toch. Juist nu. Zelfs in Griekenland kregen gepensioneerden laatst nog een ‘herstelbetaling’ van 1,4 miljard. In Nederland niet. Hier praten we over kortingen. Misschien wel de grootste pensioenkortingen die ik in mijn leven ooit heb meegemaakt.

50PLUS vindt dat pensioenen niet gekort mogen worden zolang Nederland het best gekapitaliseerde pensioenstelsel ter wereld heeft. Als u per se vindt dat er gekort moet worden, ga dan eerst nog maar eens praten met de landen die helemaal geen reserves hebben en die aan het Europese infuus liggen. Ons infuus! Of het nu gaat over discriminatie, over belastingen of over pensioenen; een partij die opkomt voor de rechten van ouderen is keihard nodig. (Tekst gaat verder onder de video)

{youtube}nYebut12pZA{/youtube}

50PLUS wil voorkomen dat de nog niet gepensioneerde ouderen een ‘verloren generatie’ worden en achter in de rij staan als het gaat om bescherming, koopkracht, en begeleiding van werk naar werk. Het grootste risico op armoede lopen 45-plussers die werkloos raken. Zij komen heel moeilijk weer aan het werk.

De coronacrisis mag er niet toe leiden dat ouderen maatschappelijk uitgerangeerd worden. Kunnen wij daarbij rekenen op dit Kabinet? Maar dat gezegd hebbende, vindt 50PLUS dat we ook praktisch moeten zijn. Een generatiepact: ouderen die kort voor hun pensioengerechtigde leeftijd zitten zouden best wat eerder willen stoppen. Zij maken zo banen vrij voor een nieuwe generatie die midden in deze crisis een weg moeten zien te vinden. Breng deze belangen bij elkaar, speel ze niet tegen elkaar uit. Gaat het Kabinet zich sterk maken voor het generatiepact?

‘De jongeren zijn onze kinderen en kleinkinderen. Die gunnen wij voorspoed, een hoger loon en meer vastigheid in hun dienstverband’

Dat jongeren hun sociale leven in elkaar hebben zien storten en dat vooral flexwerkers de eerste economische klappen hebben opgevangen, dat hoeft u 50PLUS niet uit te leggen. Dat zijn namelijk onze kinderen en kleinkinderen. Die gunnen wij voorspoed, een hoger loon en meer vastigheid in hun dienstverband. Als Klaas Knot het zegt, dan weet je dat die ruimte er is.
Als we iets geleerd hebben gedurende deze crisis is dat we meer waardering moeten hebben voor de publieke sector. Dat bezuinigingen op deze cruciale beroepen in het verleden ons nu opbreken. Goede gezondheidszorg, onderwijs en politie: onze publieke sector is van grote waarde. In ons verkiezingsprogramma zult u straks geen pleidooi terugvinden voor een kleinere overheid. We hopen dat ook niet bij anderen terug te vinden, want we hebben nu gezien hoe belangrijk deze beroepen zijn voor Nederland.

Ik denk dat ik ook voor collega Van Weyenberg spreek als ik zeg dat ik zeer uitzie naar ambitieuze fiscale plannen van andere partijen, want er moet nu echt iets gebeuren om een implosie van de Belastingdienst te voorkomen.

50PLUS en D66 zijn tot op heden de enige partijen met een volledig doorgerekende fiscale route.

In het belastingplan van 50PLUS gaan alle bevolkingsgroepen er tot nu toe het meest op vooruit. We zijn benieuwd of een andere partij dat kan overtreffen. Maar laten we er vooral voor zorgen dat een debacle zoals dat met de dividendbelasting nooit meer voorkomt. Partijen moeten vooraf met de billen bloot als het op belastingen aankomt en niet pas na de verkiezingen.

‘Als er ooit sprake is geweest van een casinopensioen, dan is het de komende drie maanden’

Ik moet het nog een keer zeggen: het beste pensioenstelsel ter wereld gaat volgend jaar op de schop, tenzij de kiezer het nog tegenhoudt. De grootste kortingen aller tijden komen er aan als de beurs vanaf nu een slecht kwartaal draait. Als er ooit sprake is geweest van een casinopensioen, dan is het de komende drie maanden. De dekkingsgraad op de laatste dag van het jaar, die doet er toe. Bij elk getal onder de 90 procent wordt er onherroepelijk en in één keer gekort.

50PLUS vecht door tegen dit onrecht. Met een wetsvoorstel voor een bodemrente van 2 procent willen we de overgang naar het nieuwe stelsel voor gepensioneerden rechtvaardiger maken. Dat is het minste waar de Kamer in deze samenstelling mee in zou moeten stemmen.

Maar eigenlijk zou de Kamer ook moeten erkennen dat 12 jaar nullijn onacceptabel is, gezien de grote rendementen die pensioenfondsen gedurende 40 jaar op het door ons gespaarde kapitaal hebben gemaakt. Misschien dat de nieuwe Kamer na de verkiezingen dat inzicht krijgt.

Eén ding is zeker: 50PLUS vergeeft en vergeet 12 jaar nullijn van pensioenen niet!

‘Hoe een land omgaat met zijn ouderen weerspiegelt zich de innerlijke beschaving van dat land’

Ik begon met die moeilijke vraag die mij gesteld werd: ‘Mogen wij er nog wel zijn?’ Want deze ouderen zijn dezelfde ouderen die onze kinderen in bed stoppen als we moeten overwerken.
Zij zijn de vrijwilligers in het buurthuis, de voetbaltrainers en de materiaalmannen.

Het zijn de secretarissen van de vereniging van eigenaren en de penningmeesters van het huurderscomité.

Zij zijn de mantelzorgers voor hun ouders of partner.

Ze zijn de donateurs van goede doelen, want zo zijn ze grootgebracht.

Het zijn je ouders die altijd blijven proberen je op te vangen als je valt, ook als ze daar eigenlijk te broos voor geworden zijn. Zoals ze dat altijd gedaan hebben, in goede en in slechte tijden.

Ze vormen het geweten en de geschiedenis van Nederland.

En als het ze minder gaat, dan zijn we er voor hen. In de manier waarop een land omgaat met zijn ouderen weerspiegelt zich de innerlijke beschaving van dat land.

Dus ja, ze mogen er nog zijn.

We mogen blij zijn dat ze er nog zijn!” •

© 16 september 2020