‘Oormerk budget voor mantelzorgondersteuning’

Veel mantelzorgers staan er alleen voor. “Daarom is het belangrijk dat zij toegang hebben tot juiste ondersteuning”, stelt Kamerlid Léonie Sazias. Ze vroeg om het oormerken van het budget voor mantelzorgondersteuning. “Het is de enige manier om er zeker van te zijn dat het geld ook echt aan mantelzorgers wordt besteed!”

Veel mantelzorgers kunnen tijdens deze aanhoudende coronacrisis op niemand terugvallen. Ze staan er vaak helemaal alleen voor. “Daarom is het zo ontzettend belangrijk dat álle mantelzorgers toegang hebben tot juiste ondersteuning”, zei Léonie Sazias tegen minister De Jonge. Ze wees op de landelijke aanpak ‘Samen Sterk voor mantelzorg’, die deze week aan de Tweede Kamer is gepresenteerd en die vol staat met plannen om mantelzorgers beter te ondersteunen. Hoe gaat de uitvoering in zijn werk, wil het Kamerlid van 50PLUS weten. “Het is natuurlijk al zo dat gemeentes hun mantelzorgondersteuning op orde moeten hebben, maar het gebeurt nog onvoldoende. Wat maakt dat dit plan er wél voor gaat zorgen dat het beter gaat? En is hij bereid het budget voor mantelzorgondersteuning te oormerken? Dat is de enige manier om er zeker van te zijn dat het budget ook echt aan mantelzorgers wordt besteed!” •

► Lees ook: 50PLUS vindt dat mantelzorgers beter ‘verdienen’

De volledige inbreng van Kamerlid Léonie Sazias bij de commissievergadering over de thema’s Langer Thuis, Dementiezorg, PGB, Wijkverpleging en Wmo met minister Hugo de Jonge:

“Ik heb met grote interesse de dementiestrategie voor de komende jaren gelezen. Er staan mooie ambities in, zoals het doel dat in 2030 80 procent van de thuiswonende dementerenden toegang heeft tot een ontmoetingscentrum. Die ontmoetingscentra zijn ontzettend belangrijk voor zowel mensen met dementie als voor hun mantelzorgers. Als je 80 procent van de thuiswonende mensen met dementie wil bedienen – en dat zijn er in 2030 zo’n 235.200 – dan is dat de komende tien jaar een enorme klus. Met een snelle rekensom kom ik uit op 1400 extra centra. Er zijn er nu nog maar 165.

Ik hoor graag van de minister hoeveel centra hij in gedachte had en welke concrete stappen hij gaat nemen om die te realiseren. En hoe zit het met de financiering van de doelen in de dementiestrategie voor 2021, maar ook daarna? Dat is mij niet duidelijk. Ook preventie en hersengezondheid wordt niet of nauwelijks benoemd in deze strategie. Wij zullen hier bij de begroting op terugkomen.

Mantelzorgers
De thuiszorg en verpleeghuizen kunnen tijdens de coronacrisis nog mantelzorgers inschakelen als zij hun roosters niet rondkrijgen. Maar mantelzorgers kunnen op niemand terugvallen. Daarom is het zo ontzettend belangrijk dat álle mantelzorgers toegang hebben tot juiste ondersteuning. De minister heeft deze week de landelijke aanpak ‘Samen Sterk voor mantelzorg’ naar de Kamer gestuurd vol met plannen om mantelzorgers beter te ondersteunen. Ik hoor graag van de minister hoe hij zijn rol ziet in de uitvoering. Want het is natuurlijk al zo dat gemeentes hun mantelzorgondersteuning op orde moeten hebben, maar het gebeurt nog onvoldoende. Wat maakt dat dit plan er wél voor gaat zorgen dat het beter gaat? En is hij bereid het budget voor mantelzorgondersteuning te oormerken? Dat is de enige manier om er zeker van te zijn dat het budget ook echt aan mantelzorgers wordt besteed.

Respijtzorg
De belangrijkste ondersteuning voor mantelzorgers is respijtzorg. Als je 24/7 voor iemand moet zorgen en alert moet zijn is het van levensbelang dat je af en toe even je handen vrij hebt. Uit de uitzending van Kassa bleek weer dat niet alle gemeenten respijtzorg op orde hebben en dat 1 op de 3 mantelzorgers niet weet dat ze recht hebben op respijtzorg. In de uitzending is ook te zien dat de gemeente mantelzorgers ook niet altijd op de mogelijkheden van respijtzorg wijst.
In het actieplan staan meerdere acties om te zorgen dat mantelzorgondersteuning beter bekend wordt bij de doelgroep. Maar hoe gaat hij ervoor zorgen dat ze door gemeenten actief op worden gewezen? Daar begint het. En hoe zorgt hij ervoor dat ze financieel toegerust zijn? Want het is ook niet zonder reden dat gemeentes dat niet doen. Het kost geld, en dat hebben ze onvoldoende.

Huishoudelijke hulp
Uit recent verschenen onafhankelijk onderzoek van Significant naar de gevolgen van de invoering van het abonnementstarief over 2019, bleek onder meer dat het beroep op huishoudelijke hulp bij mensen met een inkomen van 100.000 euro of meer met bijna tachtig procent is gestegen. Gemeenten komen hierdoor in grote problemen. De VNG adviseert om wel degelijk naar het inkomen te kijken ook al is dat tegen de wet. Wij vinden dat dit wettelijk gerepareerd moet worden en dat het abonnementstarief inkomensafhankelijk moet worden. Wat is de reactie van de minister daarop?

Als het gaat om ondersteuning voor thuiswonende ouderen dan zijn er nog veel beperkingen door de verschillende schotten. Zorgkantoren hebben geen mogelijkheid om te investeren in preventieve activiteiten waardoor mogelijke zwaardere zorg uitgesteld kan worden. De minister schrijft ons in december vorig jaar dat hij wil bezien of dit wel mogelijk zou kunnen zijn via subsidieregelingen. Is daar inmiddels een start mee gemaakt?

Ondervoeding
Eén op de drie thuiswonende ouderen met thuiszorg is ondervoed. Als je eenmaal ondervoed bent, kost het vooral voor ouderen heel veel moeite om weer op krachten te komen. De spieren verliezen hun kracht en valincidenten liggen dan op de loer. De stuurgroep ondervoeding waarschuwt daarvoor. Ook hier kan preventie veel opleveren. Nu wordt de wijkverpleegster ingezet wanneer iemand al ondervoed is en die komt dan met een nutri-drankje. Maar we moeten ondervoeding zien te voorkomen. 50PLUS denkt dat deze taak vast bij de thuiszorg neergelegd moet worden, dat kan al bij niveau 1. Een schoon huis is belangrijk, maar goed eten is minstens zo belangrijk. Hoe ziet de minister dit en is hij bereid om dat vast in het takenpakket van de thuiszorg te integreren?

Thuiszorg
Tijdens de coronacrisis is er veel thuiszorg afgeschaald. Dit heeft voor grote problemen gezorgd. Vooral alleenstaande ouderen die juist nu geen familie zien. Soms is de thuiszorg dan de enige mensen die zij zien. Met als gevolg grote eenzaamheid, verwaarlozing en ondervoeding. Dit mag absoluut niet gebeuren. Ook de Vereniging voor verpleegkundigen maakt zich hier grote zorgen over. Zij zeggen dat de situatie in de wijk nu al dermate nijpend is dat verzorgenden en verpleegkundigen de kwaliteit van zorg maar met de grootste moeite overeind kunnen houden. In sommige regio’s is alleen nog instroom van covid, acute en palliatief terminale zorg mogelijk. Alle andere zorg wordt geweigerd. Hoe gaat de minister waarborgen dat vooral alleenstaande ouderen altijd bezocht blijven worden door minimaal de wijkverpleging en de thuiszorg?”

© 11 november 2020