Miljard om mensen van werk naar werk te helpen

Het kabinet neemt het voorstel van 50PLUS voor een ‘Deltaplan Werk’ toch over, na het eerst krachtig ontraden te hebben. Er komt een miljard euro beschikbaar om mensen van werk naar werk te helpen. 50PLUS vroeg om 500 miljoen euro, dus fractievoorzitter Corrie van Brenk is verguld met het dubbele. 

De coronacrisis laat zien dat ‘onzekere werkenden’, veel jongeren, maar óók mensen met een arbeidsbeperking en ouderen extra kwetsbaar zijn in tijden van economische tegenwind, zoals nu door de coronacrisis.

Voorkom verloren generatie

Massale werkloosheid is alléén nog in te dammen door – anders dan in de vorige crisis – mensen sneller van werk naar werk te helpen, intensiever persoonlijk te begeleiden, en om te scholen naar kans-beroepen. Daarvoor is een krachtig ‘Deltaplan Werk’ nodig, waarover 50PLUS op 24 juni een – door minister Koolmees met kracht ontraden – amendement indienden met een budget van 500 miljoen euro. 50PLUS is blij dat het kabinet dit idee twee maanden later tóch overneemt en wel met een budget van meer dan een miljard euro. “Jongeren, mensen met een arbeidsbeperking en 55 tot 66-jarigen mogen niet door corona een ‘verloren generatie’ op de arbeidsmarkt worden”, vindt Corrie van Brenk. “50PLUS vraagt meer begeleiding, arbeidsbemiddeling en scholing, met nadruk voor deze kwetsbare groepen.”

Strafbaar stellen leeftijdsdiscriminatie

Corrie van Brenk vroeg zich af of afbouw van steun aan bedrijven, ondernemers en werkenden nu niet te snel gaat. “De opzet van de organisatie van begeleiding, bemiddeling naar kans-beroepen en her- om- en bijscholing voor honderdduizenden mensen met én zonder werk vergt immers de nodige tijd.” Het Kamerlid van 50PLUS pleitte wederom voor strafbaarstelling van leeftijdsdiscriminatie, die onder meer op de arbeidsmarkt zeer hardnekkig blijft. “We zijn bezorgd over het toenemende aantal ontslagen van oudere werknemers door de versoepeling van het ontslagrecht en de versobering van de ontslagvergoeding sinds 1 januari door dit kabinet.”

Arbeidsmarkt weerbaar maken

50PLUS pleit voor vasthouden aan thuiswerken waar mogelijk, óók na de coronacrisis, en voor betere controle en handhaving op coronaregels op de werkvloer. “De arbeidsmarkt van de toekomst moet weerbaarder worden gemaakt voor economische tegenslag, vooral door het versneld creëren van één basis van sociale en arbeidsrechtelijke bescherming voor alle werkenden, zoals de commissie Regulering van werk (Borstlap) en andere adviesorganen adviseren. Uitvoering van die plannen mag door de coronacrisis geen vertraging oplopen”, aldus Kamerlid Corrie van Brenk. •

► De volledige inbreng van Kamerlid Corrie van Brenk bij het debat over het arbeidsmarktbeleid met minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid:

“Door de coronacrisis is pijnlijk duidelijk geworden waar de zwakke plekken zitten in de arbeidsmarkt. Onzekere werkers, ZZP’ers, flexwerkers en uitzendkrachten, veelal jonge mensen en mensen met een arbeidsbeperking, maar ook ouderen blijken kwetsbaar en verliezen sneller hun baan, zeker bij zware economische tegenslag zoals nu. Het UWV verwacht eind 2020 400.000 tot 600.000 werklozen. Hoe realistisch acht het kabinet deze huidige schatting? Het horrorscenario is nu: mogelijk massale en langdurige werkloosheid, mogelijk versneld door de afbouw van steunregelingen. Die grote werkloosheid moet en kan voorkomen worden!

50PLUS steunt de nieuwe crisisaanpak van continueren van steun in versoberde vorm aan ondernemingen en werkenden, stimuleren en investeren waar dat kan, en ondersteunen van mensen waar aanpassing en vinden van (ander) werk nodig is. De economie moet zich geleidelijk aan kunnen passen aan een nieuwe realiteit. Onze zorg zit bij de timing van deze maatregelen. Wordt de steun aan bedrijven en werkenden nu niet te snel afgebouwd en versoberd voordat de organisatie van begeleiding, arbeidsbemiddeling, her-, om- en bijscholing voor honderdduizenden mensen met en zonder werk goed en wel is opgestart? Eenmaal in een uitkering is de kans op werk véél kleiner.

55 tot 66-jarigen hebben al jaren de grootste kans om als zij werkloos worden niet meer aan het werk te komen. Zij zijn oververtegenwoordigd in WW en bijstand. De coronacrisis vergroot dit probleem. Voorkom een verloren generatie! Richt meer middelen voor scholing en begeleiding op deze groep! In het aanvullend sociaal pakket van cumulatief 1,4 miljard over de periode 2020-2022 wordt bestrijding van jeugdwerkloosheid en de situatie van jongeren met budgetten zeer terecht uitvoerig belicht. Maar geen woord over ouderen of bestrijding (langdurige) ouderenwerkloosheid, laat staan intensivering van steun aan deze groep. Wat gaat de minister gericht méér doen voor deze kwetsbare groep?

Recent onderzoek van Unique uitzendbureau onder werkende Nederlanders toont ontluisterend aan dat leeftijdsdiscriminatie nog steeds veruit de belangrijkste rol speelt bij de vraag of een sollicitant wel of niet op gesprek mag komen. Er komt een door 50PLUS tot stand gekomen wetsvoorstel naar de Kamer om leeftijdsdiscriminatie strafbaar te stellen. Steun die strafbaarstelling! Ook zegt 50PLUS: verplicht net als bij ontslag, óók bij aannemen, of wéér aannemen van personeel het afspiegelingsbeginsel. Wij willen dat door corona ontslagen medewerkers met voorrang bij NOW-bedrijven mogen terugkeren als het beter gaat.

Afgezien van licht positieve effecten van de Wet Arbeidsmarkt in Balans zijn de effecten door de coronacrisis moeilijk in te schatten. 50PLUS is bezorgd over de recente flinke verschuivingen van payroll naar uitzendwerk, en van uitzendwerk naar ZZP’ers. Ook baart zorgen dat ouderen sinds 1 januari van dit jaar aanzienlijk vaker ontslagen worden door de versobering van de ontslagvergoeding. Daar wordt in de betreffende brief niet op in gegaan. Wij houden ons hart vast voor de effecten op dit punt van de coronacrisis. Wat gaat het kabinet concreet extra doen om deze ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan?

50PLUS constateert dat thuiswerken een ruime vlucht heeft genomen door de coronacrisis. Het blijkt dus heel goed mogelijk. Wij vragen het kabinet, voor zover dat in haar macht ligt, vooral vast te houden aan overwegend thuiswerken als het werk dat toelaat. Niet alleen uit corona-oogpunt, maar ook vanwege het gunstige effect op duurzaamheid en milieu, de drukte in het OV en de filedruk.

Hoewel het strikt genomen geen onderwerp is voor dit AO, wil 50PLUS aandacht vragen voor de handhaving van coronaregels op de werkvloer. In toenemende mate lezen wij berichten dat men het minder nauw begint te nemen met die regels. Mensen ervaren druk om met klachten naar het werk te komen. Dit is heel zorgelijk. Hoe wordt hierop gehandhaafd? Wat doet het kabinet, behalve het stellen van regels, om ook structureel meer te controleren en te handhaven?

Tot slot: de coronacrisis laat meedogenloos zien dat onze arbeidsmarkt uiterst kwetsbaar is. Werk- en inkomenszekerheid zíjn niet vanzelfsprekend. Ons sociale stelsel wordt niet gedragen door alle werkenden en beschermt daarom ook niet alle werkenden optimaal en in gelijke mate. Laten wij in lijn met het advies van de Commissie Borstlap en andere adviesorganen met voorrang verder blijven werken aan één gemeenschappelijk gedragen basis van sociale en arbeidsrechtelijke bescherming. Deze crisis mag niet verspild worden.

© 9 september 2020