Kritiek op te rooskleurige cijfers zorgvacatures

Mede door toepassing van een nieuwe prognose valt het aantal openstaande vacatures in de zorg in 2022 lager uit dat eerder was ingeschat. Over drie jaar zijn er naar verwachting niet 125.000 op te vullen functies, maar ‘slechts’ 80.000. Het ministerie van VWS kreeg veel kritiek: de cijfers zijn te rooskleurig gepresenteerd.

‘Aanpak personeelstekort zorg werkt’. Met die veelbelovende kop wisten de bewindslieden op het ministerie van Volksgezondheid veel aandacht in de media te trekken (zie foto) voor het – volgens hen – flink dalende tekort aan verpleegkundigen. ‘Een ronkend persbericht”, noemde Simon Geleijnse de boodschap van VWS bij een debat over het arbeidsmarktbeleid in de zorg. “Er was sprake van een tekort van 125.000 in 2022. En vorige week was het tekort ineens ‘slechts’ 80.000.” Het rooskleurige cijfer bleek echter bereikt door een aangepaste prognose. Van slechts 15.000 banen kan gezegd worden dat die mede door inzet van het kabinet opgevuld zijn.

Onterecht juichend

Kamerlid Simon Geleijnse toonde zich geïrriteerd door het te florissante persbericht dat tot stand kwam door aanpassing van de prognoses en een bijstelling van de verwachte zorgbehoefte. “Geef toch toe dat persbericht met de onterecht juichende cijfers onverstandig was”, hield hij Hugo de Jonge voor. De minister voelde daar aanvankelijk weinig voor, maar Geleijnse en de meeste collega-Kamerleden hielden aan. Uiteindelijk erkende de bewindsman dat het persbericht dat het ministerie uitstuurde ‘onevenwichtig’ was en ‘anders had gemoeten’. “Point taken. Ik zal daar volgende keer extra op letten”, antwoordde De Jonge aan het eind van de discussie.

Onbenut arbeidspotentieel

“Het was zonde dat we zoveel tijd moesten besteden aan die veel te rooskleurige prognose”, blikt Simon Geleijnse terug op het debat. “Het gaat immers maar om één ding: mensen zoeken en vinden die willen werken in de zorg. Dat is de essentie!” Het Kamerlid van 50PLUS hield minister De Jonge een aantal cijfers voor: “Op dit moment zijn er ruim 430.000 mensen met een bijstandsuitkering en zo’n 300.000 werklozen. Ruim 50 procent van het aantal werklozen van 45 jaar en ouder is al langer dan een jaar op zoek naar een nieuwe baan. Het totaal onbenut arbeidspotentieel is ruim één miljoen mensen. Als we tien procent van dit potentieel kunnen aanspreken, opleiden en aan het werk kunnen laten gaan in de sector zorg en welzijn is het tekort teruggedrongen!”

Goed werkgeverschap

Simon Geleijnse gaf aan dat ook het beleid van de Ministeries van SZW en OCW een belangrijke rol spelen. “Welke gesprekken zijn er geweest met de collega’s van Sociale Zaken en Werkgelegenheid als het gaat om het makkelijker en aantrekkelijker maken van het vergroten van het aantal uren van deeltijdbanen?”, vroeg hij. “En is er overleg geweest met de collega’s van Financiën over mogelijke fiscale prikkels om meer werken aantrekkelijker te maken?” Minister De Jonge antwoordde dat het hier vooral gaat om ‘goed werkgeverschap’ en dat daar een taak ligt voor de zorginstellingen zelf. De bewindsman zegde volmondig toe de handschoen op te pakken en opnieuw te overleggen met de collega’s van Onderwijs om de regeling Praktijkleren ook van toepassing te laten zijn voor de derde leerweg. “Heel goed, want het opleiden via de derde leerweg is erg belangrijk voor volwassenen en het kan mogelijk bijdragen aan het verder verhogen van het aantal zij-instromers”, aldus Simon Geleijnse.

Aansluiten bij wensen volwassenen

50PLUS ziet graag meer concrete plannen om mensen van 45 jaar en ouder die vanuit de bijstand of een werkloosheidssituatie in de zorg willen gaan werken te ondersteunen en op te leiden. “Deze groep is vaker langdurig werkloos, zit vaker lang in de bijstand en met de juiste opleiding en aandacht is er binnen deze groep volop potentieel dat we moeten benutten”, zei Geleijnse. “De huidige opleidingen lijken onvoldoende aan te sluiten bij de wensen en behoeften van volwassenen. We vragen de bewindspersonen om binnen het kabinet de mogelijkheden en verbeteringen nader te verkennen.”

Rapportage over zzp’ers in de zorg

Minister De Jonge kondigde een onderzoek en een brief aan over zzp’ers in de zorg. Simon Geleijnse verzocht in deze rapportage ook het aantal medewerkers dat als werknemer de zorg heeft verlaten en nu actief is als zzp’er in de zorg mee te nemen. Op zijn vraag welk percentage van de gehonoreerde aanvragen in het kader van SectorplanPlus specifiek geldt voor de oudere werknemer moest De Jonge het antwoord schuldig blijven. “Die cijfers zijn er niet”, zei de minister. Kamerlid Simon Geleijnse overweegt een motie in te dienen om dat wél overzichtelijk te krijgen.

© 29 mei 2019