‘Je gaat niet dood, maar hebt geen sodemieter’

Wie moet leven van alleen AOW ‘gaat niet dood, maar heeft geen sodemieter’. Dat was één van de uitspraken tijdens de rondetafelbijeenkomst in de Tweede Kamer over armoede onder ouderen.

{youtube}Ar3Of8l9knQ{/youtube}

Liefst een derde van alle gepensioneerden heeft moeite met rondkomen en 21 procent maakt zich zorgen over zijn financiële situatie. Dat blijkt uit cijfers van het Nibud. Armoede onder ouderen is een probleem dat niet veel aandacht krijgt, maar wel groeiend is. Volgens het Nibud komen met name gepensioneerden met lagere inkomens, huishoudens met uitsluitend een AOW-uitkering, huurders, voormalig zelfstandigen en gescheiden personen moeilijk rond. Om deze problematiek zichtbaar en bespreekbaar te maken werd er op 3 juni een rondetafelbijeenkomst gehouden in de Tweede Kamer. 

Schaamte

Aan het rondetafelgesprek – vooral ook bedoeld om aan alle sceptici te laten zien dat echt niet alle ouderen rijk zijn, integendeel zelfs – namen instanties deel die geconfronteerd worden met armoede onder ouderen. Daarnaast kwamen ook ouderen die zelf moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen aan het woord. Of woordvoerders namens hen, want het is duidelijk dat veel armere ouderen daarvoor schaamte voelen en niet in de openbaarheid willen treden.  

Ernstige gezondheidsproblemen

Rondkomen van alleen AOW? “Je gaat er niet dood van, maar je hebt geen ene sodemieter”, vatte de heer Van Zijl (82) het probleem kernachtig samen. Van Zijl was één van de vier ervaringsdeskundigen bij het rondetafelgesprek over armoede onder ouderen in de Tweede Kamer. Een gesprek dat er kwam op initiatief van Kamerlid Corrie van Brenk van 50PLUS. Mevrouw Zandvliet beaamde het in eigen bewoordingen. De dame van 80-plus moet van alleen AOW rond zien te komen en heeft ook nog eens ernstige gezondheidsproblemen. “Je hebt geen geld voor extraatjes, voor uitjes, voor cadeautjes. Uit eten? Dat kan ik me al jaren niet meer permitteren. Af en toe samen met de buurvrouw boodschappen doen en samen koken en eten is het enige dat er in zit.”

‘Is dit mijn lot?’

Paul Reijsbergen schetste voor de aanwezige Tweede Kamerleden hoe hij vecht tegen armoede. “Ik heb door allerlei overheidsmaatregelen tot nu toe  in totaal al 17.149 euro netto ingeleverd”, vertelt hij. “Ik zou zelfs zeggen: ik ben beroofd van 17.149 euro.  En het inleveren gaat nog steeds door. Ik heb bijna 45 jaar in weer en wind in de bouw geploeterd, is dit dan mijn lot?” Reijsbergen legt de schuld van zijn penibele financiële situatie bij het beleid van de kabinetten Rutte I, II en III. “En dan hoofdzakelijk bij de PvdA. Die partij heeft veel maatregelen genomen waarvan de ouderen de dupe zijn. De ‘sociale PvdA’ heeft ons ouderen compleet in de steek gelaten. De PvdA is als een mak schaap achter de VVD aangelopen, zonder zich te bekommeren om ons.”

Lees ook: Kwetsbare oudere leeft hier in bittere armoede

Bij de Voedselbank

Gaston Kil (68) vertelde maar 200 tot 300 euro pensioen op jaarbasis te hebben, naast zijn AOW. “Na vijftig jaar gewerkt te hebben krijg je op je oude dag te maken met bittere armoede. Voor mij hoeft het zo niet meer”, houdt Kil de aanwezige leden van de commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor. Hoe het komt dat hij na zo lang gewerkt te hebben bijna geen pensioen heeft? Er volgt een lang verhaal over koppelbazen die pensioenpremies in eigen zak hebben gestoken in het verleden. En een bedrijf waar hij lang voor werkte ging failliet en bleek al evenmin premies te hebben afgedragen. Kil probeert nu via de rechter alsnog reparatie te krijgen, maar het is een ongelijke strijd. “De directeur van dat bedrijf woont in een penthouse van anderhalf miljoen en rijdt in een Mercedes van twee ton. Ik loop bij de Voedselbank en zit in de schuldsanering. Ik red het alleen maar omdat de kinderen me af en toe wat toestoppen.”

Aanslag op inkomen

Veel ouderen die in armoede leven, willen daar niet over praten uit schaamte, zo vertelde Ger Roelofs. De voormalige bankmedewerker helpt ouderen bij hun financiële handel en wandel. Van zijn 120 ‘klanten’ moeten er negen rondkomen van alleen AOW en elf van alleen AOW en een aanvullend pensioen van minder dan 1000 euro per jaar. Geen van hen wilde er over komen vertellen, daarom voert Roelofs namens hen het woord. “De btw-verhoging vormt voor deze groep een behoorlijke aanslag op hun besteedbare inkomen”, zo weet hij. Roelofs zette ook vraagtekens bij de mogelijkheden voor arme ouderen om gebruik te maken van gemeentelijke extraatjes. “Het invullen van formulieren is een enorme klus. En dan is de kans groot dat mensen worden afgewezen omdat ze teveel spaargeld hebben. Wie meer dan 2500 euro opzij heeft gezet, bijvoorbeeld voor de eigen begrafenis, is dan volgens de gemeente te rijk om voor kwijtschelding van gemeentelijke belastingen in aanmerking te komen.”

Lees ook: ‘Veel arme ouderen dragen hun lot in stilte’

© 4 juni 2019