‘Zoek oorlogsmisdrijven tot op de bodem uit’

Als jihadisten terugkomen om berecht te worden, haal dan ook de slachtoffers op om tegen hen te getuigen.

Mogelijke oorlogsmisdrijven of zelfs genocide moeten tot op de bodem worden uitgezocht. Het is van evident belang dat deze misdrijven niet onder het tapijt verdwijnen, stelde Henk Krol tijdens de begrotingsbehandeling Justitie en Veiligheid. “Het is een erezaak. De schijnwerper moet erop, zodat de wereld ziet welk verschrikkelijk onrecht heeft plaatsgevonden. Er zijn kampen vol met slachtoffers. Ze zijn verkracht en vernederd, ze zijn doorverkocht, hun familie is uitgemoord. Hoezo geen bewijzen? Er zijn talloze getuigen!”

50PLUS vindt dat de slachtoffers de gelegenheid moeten krijgen om te kunnen getuigen. “Want het is niet uit te leggen dat de daders wel hiernaartoe kunnen komen, maar niet de slachtoffers die kunnen getuigen”, aldus Henk Krol.

Bezittingen criminelen afpakken

De fractievoorzitter van 50PLUS in de Tweede Kamer wees op het succes dat men op Sicilië heeft in het bestrijden van drugscriminelen. “Daar lukte het door geld en bezittingen eerder af te pakken. Pas als de verdachte kan uitleggen waar hij of zij het eerlijk mee heeft verdiend, wordt het teruggegeven. Lukt dat niet, dan komt de buit ten goede aan de gemeenschap: huizen worden buurtcentra of scholen en in beslag genomen auto’s worden politiewagens.” Krol liet aan de bewindslieden en aan de Tweede Kamer een foto zien (zie boven) van een dure sportauto die eerder was afgepakt van een drugscrimineel en nu door de Siciliaanse politie wordt ingezet op het eiland. •

► De volledige inbreng van Henk Krol bij de begrotingsbehandeling van het Ministerie van Justitie en Veiligheid met minister Grapperhaus, staatssecretaris Broekers-Knol en minister Dekker van Rechtsbescherming:

“De problemen bij Justitie zijn groot. Het begint al op het bestuursdepartement zelf waar integriteitsschandalen elkaar opvolgen. Daarboven op kwam het bericht over een crisis binnen de Landelijke Eenheid. Kan Justitie zijn taken uitvoeren als er intern zoveel fout gaat? Is een grote schoonmaak nodig?

Misschien wel het grootste probleem is de drugscriminaliteit. Steeds meer plattelandsgebieden vallen ten prooi aan drugscriminelen. Na Brabant, Zeeland en Limburg, nu ook Twente. Er ontstaat een façade-economie van witwasbedrijven. Het geld wordt verdiend met drugs. Wij willen niet in zo’n samenleving leven, met als nieuwe dieptepunten bedreigingen en beschietingen op advocaten en zelfs een verschrikkelijke moord.

De minister reageerde deze maand uitgebreid op het twaalf-puntenplan voor drugscriminaliteit. Dank voor het in onderzoek nemen van een aantal van onze voorstellen. Ik miste nog een reactie op de bodycam voor Rotterdamse douaniers, een maatregel waarvan groot effect te verwachten is. De minister wijst het afpakfonds voor drugsgeld helaas af. Ik dien hiervoor in de tweede termijn een motie in.

Gelukkig kennen we vonnissen waar zware straffen worden opgelegd aan drugscriminelen. Maar het gaat niet altijd goed. Deze zomer werd er een Zaandammer opgepakt met 7 ton aan contanten. Het is niet ondenkbaar dat dit drugsgeld was. Er werd door het OM een schikking getroffen van 70.000 euro. Een afkoop met 10 procent. Menig ondernemer zou graag zo’n belastingtarief betalen. Welk signaal gaat hiervan uit naar de drugscriminelen?

Op Sicilië heeft men eindelijk de maffia klem. Dat lukte door geld en bezittingen eerder af te pakken. Pas als de verdachte kan uitleggen waar hij of zij het eerlijk mee heeft verdiend, wordt het teruggegeven. Lukt dat niet dan komt de buit ten goede aan de gemeenschap. Auto’s worden politieauto’s, huizen worden buurtcentra of scholen en het geld wordt besteed aan zaken die zichtbaar zijn voor de bevolking. Op die manier zorg je ervoor dat de burger niet langer schouderophalend aan de kant blijft staan, maar enthousiast medespeurder wordt.

Politie

De fractie van 50PLUS is blij dat het door ons bepleite stroomstootwapen er eindelijk komt. Het gebruik van het dienstpistool kan nu minder en ook de stress onder agenten zal naar verwachting afnemen.

50PLUS pleitte meer dan eens voor minimaal één politiebureau of loket per gemeente. Wij vinden dat het absolute minimum, maar we zien het alleen maar slechter worden. Het platteland wordt politieloos.

• Klopt het dat er recentelijk 150 agenten uit Oost-Nederland worden ingezet voor het beveiligen van rechters, officieren en advocaten?
• Klopt het dat er wegens personeelsgebrek politiecellen worden gesloten in Tiel, Ede, Doetinchem en Deventer? Dat gaat veel tijd kosten als er een arrestant naar een cel elders wordt gebracht. Met als gevolg weer minder politieagenten op straat.
• Er komen burgerwachten omdat er geen politie is. De burgerwacht in Neder-Betuwe is voorzien van allerlei zwaar materieel en zelfs een eigen commandokamer. Is er iets van toezicht?

Hoe passen deze ontwikkelingen in de visie van het kabinet over de rechtsstaat?

De operationele sterkte van de politie is bijna overal toegenomen, met uitzondering van Zeeland/West-Brabant. Vertaalt zich dat ook in meer blauw op straat? Wordt dat gemeten?

Dan nog over de waardering van de politie. Is er nu eindelijk al zicht op de door ons bepleitte medaille-uitreiking voor dappere agenten?

Stadsmarinier

In 2002 werd de stadsmarinier door Rotterdam geïnitieerd. Inmiddels zijn deze superambtenaren niet meer weg te denken en is het idee door andere gemeenten gekopieerd. Dat komt omdat het aantoonbaar veel effect heeft op de veiligheid, zeker in vergelijking met de investering. Hoeveel gemeenten hebben inmiddels stadsmariniers aangesteld? Welke rol kan de rijksoverheid spelen bij het stimuleren van gemeenten om zo’n superambtenaar aan te stellen?

Sociale advocatuur

Voor wat betreft de sociale advocatuur sluit ik me kortheidshalve aan bij de vorige sprekers. Mijn fractie steunt het amendement van 127 miljoen.

Herzieningszaken

De minister hield een pleidooi voor herzieningszaken bij het congres van Innocence Europe in Amsterdam. Is er al een bedrag begroot van 100.000 euro per jaar voor herzieningszaken? Zo niet, dan zal mijn fractie daar alsnog een amendement voor indienen.
Heeft de minister van Rechtsbescherming al een reactie op het voorstel van 50PLUS om de onafhankelijke Onderzoeksraad voor Veiligheid een rol te laten spelen bij herzieningszaken?

Asielbeleid

Toen deze staatssecretaris aantrad, zei ze dat er wat haar betreft een inspanningsverplichting gold voor het asielbeleid, maar geen resultaatverplichting. Er was vóór haar aantreden echter wel een motie van 50PLUS aangenomen om ervoor te zorgen dat met het Pact van Marrakesh de irreguliere migratie zou afnemen. De vorige staatssecretaris verzekerde ons dat het met het Pact allemaal beter zou gaan. Het lijkt er niet op dat dit gelukt is.

Wel een oprecht compliment voor de maatregel om de gratis advocaat te schrappen voor de eerste aanvraag. Maar er blijven heel veel andere vragen.

Klopt het dat asielzoekers die in Ter Apel wachten op de behandeling van hun zaak, in Amsterdam op rooftocht gaan? Zijn de bewindslieden het met de fractie van 50PLUS eens dat dit een ongekende misstand is die direct moet worden beëindigd? Een asielzoeker die we hier opvangen op grond van het vluchtelingenverdrag, die we onderdak, eten en leefgeld geven, die hier vervolgens gaat zakkenrollen, die verliest volgens ons het recht op asiel. Dat is belangrijk als we het draagvlak voor échte vluchtelingen willen behouden. Dat zal meteen de doorlooptijd ten goede komen. We moeten tenslotte ook schadevergoedingen betalen als het allemaal te lang duurt.

Hoe is dit asielbeleid zo uit de hand gelopen? In Italië heeft men te maken met dezelfde Europese regels als wij. Toch is daar de regel, eenmaal afgewezen blijft afgewezen, tenzij. Hier lijkt de regel andersom. Je bent pas afgewezen wanneer je tot en met de laatste rechter in het ongelijk bent gesteld. Waarom werkt dat hier niet zo als in Italië? Graag een reactie.

Uitgeprocedeerde asielzoekers

In de wijk Buitenveldert in Amsterdam wordt een verblijf ingericht voor 70 uitgeprocedeerde asielzoekers. Het merendeel van de wat oudere bewoners is bang vanwege de verkrachting door een asielzoeker van een oudere vrouw, die zelfs aan de gevolgen overleed. De bewoners krijgen geen gehoor bij het gemeentebestuur. Mijn fractie vindt dit een schrijnende zaak en dat kan nooit de bedoeling zijn van het asielbeleid. Kan de staatssecretaris hier iets betekenen? Ik sluit me aan bij de woorden van mevrouw Van Toorenburg die, met de verkiezingen in aantocht, er kennelijk wat losser in staat en afstand neemt van het regeerakkoord als het gaat om het sneller terugsturen.

Slachtoffers

Aangiftebereidheid vormt de basis van de rechtsstaat. Hoe staat het met de maatregelenpakket van de minister van Rechtsbescherming om aangiftebereidheid te verhogen en zijn er al resultaten geboekt?

Ik kom nog even terug op het 50PLUS-voorstel voor een piketdienst voor slachtofferadvocaten. Slachtoffers die aangifte komen doen van een ernstig delict hebben recht op een advocaat, maar dat is niet algemeen bekend. Vorig jaar bij de begroting zei de minister voor Rechtsbescherming dat hij zou kijken of een piketmelding voor slachtoffers nuttig zou zijn. Kan hij de stand van zaken geven?

Plunderingen

We worden plotseling geconfronteerd met bendes die winkels plunderen. Dat is een nieuw verschijnsel. Kan de minister van Justitie dit duiden?

Klopt het dat de criminele loopbaan op steeds jongere leeftijd begint? Er gaan talenten en levens verloren. Hoe dit te stoppen? Wat is een effectieve aanpak bij jongeren die in groepen plunderen, wapens dragen en medescholieren bedreigen?

Terugkerende jihadisten

Een zeer schrijnend en extra actueel probleem is de terugkeer van jihadisten. Een meerderheid van de Nederlandse bevolking wil dat jihadisten de toegang tot Nederland wordt ontzegd. De regering wil ook niet dat de jihadisten terugkomen en ze hier niet berechten. Toch zo blijkt, gaat dat vreemd genoeg wel gebeuren. Kan de minister dat uitleggen?

Wat is er waar of niet waar van het bericht dat de Nederlandse regering een overeenkomst met Erdogan zou zijn aangegaan over het terugnemen van jihadisten?

In de brief van de minister van Justitie en Veiligheid over terugkerende jihadisten wordt niet over zo’n overeenkomst gesproken. Wel lezen we over de aanpak met betrekking tot jihadisten, te weten: grensdetentie, strafproces en uitzettingsproces. Daar leid ik uit af dat de berechting hier gaat plaatsvinden.

Hoeveel jihadisten kunnen we nog meer verwachten?

Mocht het er inderdaad van komen dat jihadisten hier berecht worden, dan stelt de fractie van 50PLUS dat het een proces moet worden waar het recht zegeviert.

Geloof toch niet in de persoonsgerichte aanpak, dan staat de dader te veel centraal. Wij willen dat het slachtoffer centraal staat.

Geloof niet in deradicalisering met een ‘toolkit Evidence based Werken’. Er is geen bewijs dat deradicalisering werkt. Er is wel bewijs dat het niet werkt.

Onze aanpak zou haaks staan op het beleid van de regering. Wij willen (als we niet onder berechting in Nederland uitkomen), een monsterproces, een nationaal oorlogstribunaal.

Er wordt vaak gesteld dat bewijzen lastig te leveren zijn omdat het zo ver weg gebeurde of omdat bewijzen zijn vernietigd. Mijn fractie is ervan overtuigd dat die bewijzen wel degelijk voorhanden zijn. Er zitten kampen vol met slachtoffers. Die slachtoffers zijn tot slaaf gemaakt, ze zijn verkracht, ze zijn doorverkocht, hun familie is uitgemoord en ga maar door. Hoezo geen bewijzen? Er zijn talloze getuigen die slachtoffer werden van jihadisten. Zoek ze actief op met een team ter plaatse! De slachtoffers moeten de gelegenheid krijgen om te kunnen getuigen, al komen ze van ver en kost het geld. Want het is niet uit te leggen dat we de daders wel hiernaar toehalen, maar de slachtoffers niet.

En zoek de ontsnapte of bevrijde jihadisten actief op! Speur ze op tot elk hol in de grond. Haal ze op en zet ze in voorarrest.

Als jihadisten dan hier berecht moeten worden, dan moet het een erezaak worden om het goed te doen. Als er sprake is van oorlogsmisdrijven, misdrijven tegen de mensheid of zelfs van genocide dan moet dat tot op de bodem worden uitgezocht. Het is van evident belang dat deze verschrikkelijke misdrijven niet onder het tapijt worden geveegd. De schijnwerper moet erop, zodat de wereld ziet welk verschrikkelijk onrecht is gebeurd en dat daders niet vrijuit gaan.

Als we de berechting in Nederland doen, dan moeten we ook voor de rechten van slachtoffers garant staan. Slachtoffers moeten recht op schadevergoeding krijgen.

Straffen lijkt uit de mode te raken. De resocialisatie van de dader krijgt soms meer aandacht dan het leed van het slachtoffer. Dat mag en kan niet gebeuren bij het berechten van mogelijke oorlogsmisdadigers en genocideplegers.

Mijn fractie zal daarom in de tweede termijn een motie indienen om, als de berechting dan hier plaats vindt, een plan op te stellen en extra budget vrij te maken voor een grootscheepse rechtszaak voor het berechten van jihadisten, waarbij kosten noch moeite worden gespaard om bewijzen te verzamelen en getuigen te horen.”

© 20 november 2019