Hogere ouderenkorting, spaarders ontzien

Tijdens de behandeling van het Belastingplan 2020 vroeg Kamerlid Gerrit Jan van Otterloo om verhoging van de ouderenkorting en het ontzien van kleine spaarders in box 3.

Het debat over het Belastingplan 2020 is het ‘feestje’ van staatssecretaris Snel. “En op een feestje is het onbeleefd om tegen de gastheer te zeggen dat alles verkeerd georganiseerd is”, zei Gerrit Jan van Otterloo tegen Snel. “Maar het is níet onbeleefd om te vragen om een paar hapjes en drankjes die ons verblijf op uw feestje in elk geval wat aangenamer kunnen maken.” En dat deed het Kamerlid van 50PLUS. Hij gaf onder meer aan dat 50PLUS een hogere ouderenkorting wil en dat kleine vermogens in de eerste schijf van box 3 volledig worden ontzien!

Vorm van onteigening

“De verhoging van de ouderenkorting is mede ter compensatie van de stijgende energielasten”, zei Gerrit Jan van Otterloo tegen de bewindsman. “En we willen dat de ouderenkorting langzamer wordt afgebouwd. Daarnaast hebben we een amendement gereed waarmee we ervoor zorgen dat kleine vermogens in de eerste schijf van box 3 volledig worden ontzien. Daarmee kan ook voorkomen worden dat men ook in 2020 en 2021 met succes via processen bezwaar moet maken tegen wat toch als een vorm van onteigening kan worden beschouwd”, aldus Gerrit Jan van Otterloo, die ook constateerde dat het kabinet er maar niet in slaagt het Nederlandse belastingstelsel te vereenvoudigen. •

► Inbreng van Kamerlid Gerrit Jan van Otterloo bij de behandeling van het Belastingplan:

“Dit is niet ons ideale Belastingplan. Verre daarvan zelfs. Het is vooral ernstig om te zien dat terwijl het kabinet vereenvoudiging met de mond belijdt er in de maatregelen per saldo niets van is terug te zien. Als de voorwaarde zou zijn: Het Belastingplan 2020 moet per saldo bijdragen aan vereenvoudiging van het stelsel, dan zou dit plan het niet gaan halen. Daar slaagt het kabinet gewoon niet in. Het heeft duidelijk geen prioriteit. Daar moeten we gewoon eerlijk over zijn tegen elkaar. In 2020 zien nieuwe op- en afbouwtrajecten het licht, nieuwe uitzonderingen en is er meer geld voor belastingfaciliteiten en toeslagen dan voor gewone tariefsverlaging.

Vereenvoudiging vatten in amendementen is ook niet heel kansrijk. Dat is morrelen in de marge van een stelsel dat piept en kraakt. Dat met zijn systeem van hoge lasten (voor een deel voortkomend uit de marktwerking in de zorg en het wonen) en dan daarvoor compenserende toeslagen meer van de burger vraagt dan de burger vaak kan leveren. Van de burger worden verlangd dat hij of zij zowel grote bureaucratische vaardigheden ontwikkeld als dat men de toekomst perfect kan voorspellen. Vaak gaat het bij amendementen dan juist om kleine nieuwe uitzonderingen die samen weer nieuwe complexiteit toevoegen, in plaats van om kleine vereenvoudigingen die samen één grote maken. Dat is de realiteit. Om die reden is mijn partij ook zuinig met amendementen. We kiezen voor topprioriteiten binnen het kader van het huidige Belastingplan. Maar dat ontslaat ons en alle andere partijen er niet van om na te denken over structurele oplossingen. Over lange-termijn-antwoorden op de grote fiscale vraagstukken van deze tijd. Ik ga ervan uit dat alle partijen werken aan structurele oplossingen die veel te ver gaan om hier bij het Belastingplan van het kabinet te berde te brengen. Dat is nu niet het meest productieve moment. Maar hopelijk zien we iets van ambitie terug in de verkiezingsprogramma’s die volgend jaar verschijnen.

Dit is uw feestje, zeg ik tegen de staatssecretaris. En op uw feestje is het onbeleefd om tegen de gastheer te zeggen dat alles verkeerd georganiseerd is. Maar het is niet onbeleefd om te vragen om een paar hapjes en drankjes die ons verblijf op uw feestje in elk geval wat aangenamer kunnen maken. Vandaar dat wij drie amendementen hebben ingediend:

1. We willen een hogere ouderenkorting, mede ter compensatie van de stijgende energielasten en we willen dat de ouderenkorting langzamer wordt afgebouwd. Dekking komt uit het schrappen van de ‘Primark-subsidie’ oftewel de LIV.

2. Daarnaast hebben we een amendement gereed waarmee we ervoor zorgen dat kleine vermogens in de eerste schijf van box 3 volledig worden ontzien. Daarmee kan ook voorkomen worden dat men ook in 2020 en 2021 met succes via processen bezwaar moet maken tegen wat toch als een vorm van onteigening kan worden beschouwd. Dit amendement wordt gedekt door de vennootschapsbelasting voor grote bedrijven met 0,9% te verhogen, want daar stijgen de winsten wel.

3. Tevens willen wij Inkomensafhankelijke bijdrage ZVW voortaan ook heffen over inkomens boven de 55.000 euro. De opbrengst daarvan willen wij gebruiken om de eerste 10.000 euro inkomen vrij te stellen van de IAB-premie. Dit amendement is ongeveer budgetneutraal.

Mijn collega Corrie van Brenk zal net als vorig jaar een amendement laten maken voor een extra verhoging van de AOW en het minimumloon met 3%, ten behoeve van de begroting van SZW. Wij denken dat we met deze in het totaal vier amendementen, het inkomensbeeld evenwichtiger maken en ook veel beter voorbereid zijn op tegenvallers. Tegenvallers bij inflatie en bij de loonontwikkeling. Maar de belangrijkste tegenvaller die in de lucht hangt zijn natuurlijk de dreigende kortingen op de pensioenen. 50PLUS blijft strijden om er voor te zorgen dat de kortingen van tafel zullen gaan. Zo niet, dan kunt u van ons forse aanvullende koopkrachteisen tegemoet zien. Voor gepensioneerden valt het al tien jaar tegen en ook volgend jaar dreigt uit te lopen op een drama in plaats op de zo dik verdiende inhaalslag. In de koopkrachtplaatjes zitten geen kortingen. Maar die lijken er in de hoofden van onze bewindslieden wel degelijk te zitten.

Het is niet verboden om de kortingen van tafel te halen. En het is ook niet verboden om voor onze amendementen te stemmen. Wij bieden u die kans dus ik zou zeggen: “Pik in het is winter”.  

Tevens heb ik geen antwoord gekregen op onze schriftelijke vragen over de levensloopregeling. Of ze zijn in een ander verslag terecht gekomen? Het gaat hier om een legacy-probleem waarvan de meeste mensen zullen denken dat het gedane zaken zijn, maar ik wil toch graag antwoorden hebben.

Schokkend vind ik ook de antwoord over de combinaties van kortingen. Bijvoorbeeld dat 630.000 Nederlanders zowel arbeidskorting als zelfstandigenaftrek genieten. Dat is iets van 7.000 euro belastingvoordeel! Ik gun het deze mensen van harte, maar dit is in zekere zin ook belastingontwijking. Voor velen komt er nog hypotheekrenteaftrek, IACK of huurtoeslag bij. Dan verdien je oké, maar je betaalt nergens aan mee. Mijn fractie vindt dat we hier de beste reden zien voor een veel hoger minimum uurtarief voor zelfstandigen. Dan kan je toe met minder belastingvoordelen en kunnen de schijnzelfstandigen weer een fatsoenlijk contract krijgen in loondienst.

Heel veel dank aan de staatssecretaris voor zijn antwoorden op de vragen over arbeidskorting voor gepensioneerden. Dat helpt 50PLUS in de voorlichting aan leden die hier tegen problemen aanlopen. Al moet ik ook constateren dat de verzilveringsproblematiek ernstig is en effectief koopkrachtbeleid doorkruist. De schriftelijke  antwoorden geven een ontluisterend beeld op dit punt. Ik zal daartoe een klein stukje voorlezen van pagina 16 en 17 van uw antwoorden.

“Werkgevers worden onder andere door middel van het Handboek Loonheffingen geïnformeerd en dienen de regels (waaronder die van de arbeidskorting) zelf toe te passen. Binnen de Belastingdienst zijn geen signalen bekend dat werkgevers in dit geval vergeten om de arbeidskorting toe te passen. Niet uit te sluiten valt dat dit in een incidenteel geval voorkomt. Bij een combinatie van een AOW-uitkering en loon kan het voorkomen dat een belastingplichtige ervoor kiest om de loonheffingskorting te laten toepassen door de Sociale Verzekeringsbank (SVB). In dat geval wordt de arbeidskorting niet toegepast. Dit kan via de inkomstenbelasting worden rechtgetrokken. Als de belastingplichtige ervoor kiest om de loonheffingskorting te laten toepassen op het loon, in plaats van op de AOW-uitkering, dan wordt gelijk rekening gehouden met de arbeidskorting. AOW-gerechtigden met recht op arbeidskorting kunnen een deel van hun heffingskortingen niet verzilveren als zij een laag inkomen of relatief hoge aftrekposten hebben. Zo kan een werkende AOW-er die deel uitmaakt van een AOW-paar en geen aanvullend pensioen heeft tot een arbeidsinkomen van circa € 5.000 een deel van zijn heffingskortingen niet verzilveren. Een alleenstaande AOW-gerechtigde zonder aanvullend pensioen kan tot een arbeidsinkomen van circa € 3.000 een deel van zijn heffingskortingen niet verzilveren. Deze rekenvoorbeelden zijn gebaseerd op een situatie zonder aftrekposten.

Dat lijkt wel level 20 van Super Mario Brothers 2. Maar dat is het niet. Het is een belastingstelsel waar wij van de burger vragen om een bijdrage te leveren aan onze collectieve voorzieningen. Het is jammer dat het zo wordt gereduceerd tot een potje flipperen voor geld.

• Roken is vooral een verslaving en voor elke verslaving geldt dat stoppen goed is voor de portemonnee van de verslaafde en in dit geval de roker. Een roker die zijn gedrag niet aanpast zal volgend jaar 200 tot 400 euro duurder uit zijn. Helaas kon de staatssecretaris niet zeggen hoeveel prijsstijging er nodig is om een daling van de accijnsopbrengst te bewerkstelligen. Daar dringen wij nog wel steeds op aan.

• Een bijzonder punt is de bpm. Wij willen dat de auto’s in het algemeen schoner worden en o.a. minder CO2 uitstoten. Maar dan helpt het niet als voor dezelfde nieuwe kleinere en schonere auto de bpm jaarlijks verhoogd wordt. Dat heeft niets met SUV’s te maken zoals de staatssecretaris wel heeft betoogd maar vindt blijkbaar zijn oorzaak toch in het systeem van omrekenen. Daarom overweeg ik een motie waarin de bpm voor dezelfde type auto’s met dezelfde specificaties wordt bevroren. Maak het ook zo aantrekkelijk om het totale wagenpark schoner te maken.

• Een ander punt is de invoer van afval uit het buitenland. Conform de Comptabiliteitswet zijn wij met zijn allen gehouden om ook de effectiviteit van het beleid te toetsen en dus ook op dit punt. Nu is dat hier moeilijk omdat de branche claimt dat dit juist bij verbranding van minder geschikt binnenlands afval tot meer vervuiling leidt. En dat kan niet de bedoeling zijn!

• Dank aan de staatssecretaris voor zijn antwoorden over navorderingen en correcties door de belastingdienst. Ik neem aan dat tabel 13 exclusief toeslagen is? Aantallen namen eerst toe en nu nemen ze af. Kan de staatssecretaris zeggen of er een link bestaat met de introductie van inkomensafhankelijke kortingen?

• Ten aanzien van lastenverlichting / lastenverzwaring is al heel veel gezegd. Dit kabinet haalt vooral zaken naar voren, maar echte compensatie voor de enorme verzwaringen van Rutte 1 en 2 is niet gekomen. De gepensioneerden kregen een waslijst aan ellende over zich heen zowel in wegbezuinigde voorzieningen als geen indexatie. De werkende middenklasse kreeg vooral lastenverzwaring over zich heen terwijl de winsten fors zijn gestegen en de balans tussen werkenden en vermogenden is verder verstoord!

• Ik hoor het kabinet ook wel als ze zeggen dat ze veel geld niet uit gegeven krijgen vanwege gebrek aan personeel. Maar voor lastenverlichting heb je geen personeel nodig hoor. En hoe minder overschot we de komende jaren hebben omdat het geld bij de burgers terecht is gekomen  des te kleiner is de kans dat anderen in de EU er wel raad mee weten.”

© 12 november 2019