‘We hebben ogen en oren in het veld nodig’

De vertrouwenscrisis tussen burger en parlement vraagt om vergaande maatregelen, vindt 50PLUS. “De commissie Remkes adviseert een bindend referendum en 50PLUS staat daar voor de volle 100% achter”, stelt fractieleider Henk Krol, die ook pleitte voor ‘ogen en oren in het veld’.

De werkelijkheid is scherper geworden sinds Remkes het eindrapport van de staatscommissie Parlementair stelsel opleverde. “De crises in het parlement volgen elkaar in hoog tempo op. Dat vraagt om krachtige maatregelen”, zei Henk Krol in de Tweede Kamer. Het parlement zelf is aan zet, volgens 50PLUS. “We moeten evolueren van lam naar leeuw.”

Organiseren van de informatievoorziening

De analyse van de staatscommissie onder leiding van Remkes over het parlement is ijzersterk. Remkes stelt dat de Kamer besluiten neemt waarvoor geen draagvlak is. Zijn oplossing? Een bindend referendum. 50PLUS staat daar voor de volle 100% achter. Bovendien moet de Kamer in staat zijn om echt te kunnen controleren. Dat begint met het organiseren van de informatievoorziening. “De Kamer heeft ogen en oren in het veld nodig die onafhankelijk van het ministerie de Kamer informeert en het land inspecteert. Organiseer de departementale inspecties onder aansturing van de Tweede Kamer”, opperde Henk Krol, die daar een richtinggevend en constructief debat over wil. Nederland kent momenteel tien grote inspecties die nu nog aan de verschillende ministeries rapporteren, waaronder de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd, de Inspectie Leefomgeving en Transport en de Onderwijsinspectie.

‘Joker’ inzetten

Henk Krol stelde ook voor een ‘joker’ in te kunnen zetten als er tot twee keer géén antwoord komt van de bewindslieden op in Tweede Kamerdebatten gestelde vragen. “Dan vraag je het weer, dan krijg je wéér geen antwoord”, constateert Henk Krol. “Misschien moeten we dan een ‘joker’ kunnen inzetten om de vergadering te schorsen tot het antwoord er wél is!” •

► De volledige inbreng van Henk Krol bij het commissiedebat over het kabinetsstandpunt over het eindrapport van de staatscommissie Parlementair stelsel met minister Knops van Binnenlandse Zaken:

“Mijn fractie wil bij deze graag de commissie Remkes complimenteren met het grondige werk en hun constructieve voorstellen. De commissie ziet bedreigingen voor het parlementaire stelsel die onze volle aandacht vragen.

Dat wordt bijna elke week bevestigd. Een fractievoorzitter die salaris en wachtgeld ontvangt omdat het kan. Kamerleden die reis- en verblijfskosten krijgen waar ze geen recht op hebben. De minister-president die geen actieve herinnering heeft aan een gesprek over burgerdoden. De belastingdienst die levens van vele burgers verwoest, maar de staatssecretaris overleeft het debat.

De commissie Remkes stelt dat er in het parlement te vaak besluiten worden genomen waarvoor in de maatschappij geen draagvlak is. Een ernstig verwijt. De staatscommissie vindt dat het bindend referendum de oplossing is. Er wordt wel beweerd dat een bindend referendum haaks staat op de vertegenwoordigende democratie. De staatscommissie meent dat zo’n noodrem de redding ervan is. 50PLUS blijft zich daarvoor inzetten.

De staatscommissie stelt dat onze controlerende taak erodeert. Dat komt onder meer door een te gedetailleerd regeerakkoord en het wekelijkse coalitie overleg met het kabinet.
50PLUS wil graag een fundamenteel en integraal debat over onze controlerende taak. Ten eerste omdat dit ons bestaansrecht raakt. Ten tweede omdat er om goed te controleren veel geregeld moet zijn: een goede werking van het dualisme, een uitstekende informatievoorziening, maar ook onze werkwijze. We maken het allemaal wel eens mee dat we tijdens een debat geen antwoord krijgen op gestelde vragen. Dan vraag je het weer, dan krijg je weer geen antwoord. Misschien moeten we een joker kunnen inzetten om de vergadering te schorsen tot het antwoord er wel is.

We vragen vaak een debat aan over ernstige misstanden die we lezen in de krant. We zijn oprecht geschokt. De kiezer moet dan altijd een beetje om ons lachen, hoe verschrikkelijk de aanleiding ook is. Onze kiezers weten het namelijk vaak al wel. Zij zien het gebeuren in hun buurt of op de werkvloer.

Daarom moeten we onze informatievoorziening beter organiseren. Dan gaat het niet om een protocol, maar om een fundamentele verbetering. We hebben ogen en oren in het veld nodig. Departementen hebben grote inspecties. Er werken 70.000 fte, meer dan dat we militairen hebben (45.000) en meer dan we operationele agenten hebben (60.000). Wíj zijn blij als we tijd hebben voor een wekelijks werkbezoek. Zou de Kamer eigenlijk niet méér recht hebben op inspecties vanwege onze controlerende taak? Waarom die inspecties niet onder de vaste Kamercommissies organiseren? Dat sluit aan bij de staatscommissie die stelt dat de commissies een zwaardere rol moeten krijgen. Of misschien moeten we de inspecties onafhankelijk maken zoals de Ombudsman.

Daarom vraag ik morgen een integraal en fundamenteel debat aan over de controlerende taak van de Kamer. Daar hoeft wat mij betreft geen bewindspersoon bij. Het gaat namelijk om ons functioneren. Laten we aan de voorkant van de verkiezingen met zoveel mogelijk partijen afspraken maken. Iedereen kan straks in de oppositie terecht komen. Ik verwacht een richtinggevend, constructief debat waarin we elkaar als volksvertegenwoordigers kunnen vinden. Het parlement zelf is aan zet. We moeten evolueren van lam naar leeuw.”

© 11 december 2019