Maak kennis met Gerrit Jan van Otterloo

Gerrit Jan van Otterloo van 50PLUS heeft ‘een speciaal oog’ voor ouderen. Zij komen in veel ‘plaatjes’ niet voor, of komen er juist erg slecht in uit. “Ouderen zijn onevenredig getroffen door de bezuinigingen van de afgelopen jaren. Nog steeds wordt te vaak de rekening neergelegd bij de ouderen”, zegt het strijdbare nieuwste Tweede Kamerlid van 50PLUS. Een kennismaking met Gerrit Jan van Otterloo.

Gerrit Jan van Otterloo is het nieuwe Tweede Kamerlid voor 50PLUS. Hij werd op 11 juni 2019 beëdigd en is de opvolger van Martin van Rooijen, die is gekozen tot fractieleider in de Eerste Kamer. Gerrit Jan zette zich al toen hij jong was in voor ouderen. Zijn missie in de Tweede Kamer: zorgen dat er wat meer solidariteit tussen generaties komt.

Gerrit Jan van Otterloo werd op 4 mei in 1949 geboren in Den Haag Hij stond bij de landelijke verkiezingen in 2017 op plaats vijf van de kandidatenlijst van 50PLUS. Gerrit Jan heeft een brede ervaring als bestuurder, onder meer bij een grote zorginstelling met verpleeghuizen, verzorgingshuizen en aanleunwoningen. Van 1986 tot 1994 was hij als Kamerlid voor de PvdA woordvoerder Volksgezondheid. Na het Kamerlidmaatschap heeft Gerrit Jan vele toezichthouder- en bestuursfuncties vervuld, meestal als voorzitter en voornamelijk in de gezondheidszorg en aanverwante sectoren. Naast interimfuncties was hij tot dit jaar gemachtigde en deskundige van de ZBO ‘College sanering zorginstellingen’. In de jaren zeventig was Gerrit Jan zeven jaar als leraar verbonden aan de opleidingsschool voor kleuterleidsters en was hij ook nog eens twee jaar actief als uitgever en drukker. We legden het nieuwste Kamerlid enkele vragen voor, om hem zo wat beter te leren kennen.

Welke portefeuilles heb je onder je hoede?
“Ik hou me voornamelijk bezig met de portefeuille Financiën. Daarnaast behoren Economische Zaken en Klimaat, Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Europese Zaken tot mijn werkterrein.”

Welke portefeuille ligt je het meest aan het hart?
“Eigenlijk is er niet één portefeuille die mij specifiek het meest aan het hart ligt. Ik heb veertig jaar een ‘zorgelijk’ bestaan achter de rug; me al die tijd met de zorg beziggehouden. Dat heeft zéér mijn interesse, maar ik vind het ook spannend om andere dingen te doen, en dan zijn mijn huidige portefeuilles Financiën en Economische Zaken en Klimaat van groot belang. Met name wat voor gevolgen die onderwerpen hebben voor ouderen. Bij Zorg ben ik vicevoorzitter van de Kamercommissie, dus ik kan nog steeds mijn betrokkenheid bij de zorg goed uiten, ook in het bijstaan van Léonie (Sazias, die de portefeuille zorg beheert).”
 
Gerrit Jan vroeg onlangs aandacht voor ouderen die extra geraakt worden door de verhoging van de gasprijs. Ouderen hebben het – mede door hun medicijngebruik – vaker koud en zetten de verwarming extra hoog. Daardoor gaan juist ook zij veel meer betalen voor gasgebruik. “Een perfect voorbeeld van het combineren van de portefeuilles Financiën, Klimaat en Zorg”, beaamt Gerrit Jan. “En dat vind ik het leukst!”  

Welke portefeuille is voor jou ‘de krent in de pap’?
Na lang nadenken: “Wat voor mij een krent in de pap is, is mijn lidmaatschap van de tijdelijke commissie Digitale Toekomst. Daar gaat het over welke ontwikkelingen er allemaal op ons afkomen en tegelijkertijd over hoe je oog hebt voor de mensen die daar niet in mee kunnen gaan. Omdat ze niet zoveel met de computer hebben of niet over de allernieuwste computer beschikken. Niet een telefoon hebben met de laatste apps en wel geacht worden alles via de app te doen. De commissie wil in kaart brengen hoe het parlement en de democratie goed kunnen anticiperen op de ontwikkelingen die de digitale revolutie met zich meebrengt. Dat kan niet zonder óók te kijken naar de mensen die niet mee kunnen.”

Waarom voel jij je thuis bij 50PLUS?
“Als ouderen in een parlement ontbreken, heeft dat gevolgen. Bijvoorbeeld dat bezuinigingen de afgelopen jaren onevenredig bij deze ouderen terechtkomen. Kijk bijvoorbeeld maar eens naar de onverhoedse verhoging van de AOW-leeftijd, de decentralisatie van de ouderenzorg naar gemeenten of de verkorting van de WW die oudere werklozen de bijstand induwt. Teveel wordt de rekening neergelegd bij de ouderen die zich in het parlement en ook daarbuiten niet kunnen verzetten. 50PLUS laat zien dat de Tweede Kamer er voor álle Nederlanders moet zijn, ook al werken sommige van hen inmiddels niet meer. De andere partijen hebben niet laten zien dat zij over het gevoel voor solidariteit tussen generaties beschikken. Tegelijkertijd hebben zij ook niet de kennis en ervaring die 50PLUS wel heeft over de mislukkingen van beleid uit het verleden. Zonder kennis en ervaring worden opnieuw dezelfde fouten gemaakt.”

Oké, maar welke kennis en ervaring breng jij dan mee?
“Ik heb een heel brede ervaring met allerlei facetten in de samenleving. Dat maakt mij tot een generalist die overal met verstand van zaken de belangen van ouderen over het voetlicht kan brengen en kan omzetten in wetgeving. Ik ben al mijn hele leven solidair met ouderen. Ik was dertig jaar oud toen ik directeur/bestuurder in de ouderenzorg werd en 44 toen ik mijn wetsvoorstel AOW-gerechtigden in het ziekenfonds – ‘De wet Van Otterloo’ – succesvol tot aangenomen wet kon maken.”

Was het spannend om weer terug te zijn in de Tweede Kamer?
“Zeker, het is altijd spannend om na 25 jaar terug te komen op dezelfde plek. Maar ik ben in mijn werk altijd betrokken gebleven met de politiek. En ik heb al eerder – in 2009, na 23 jaar – een comeback gemaakt toen ik weer op de bestuurdersstoel bij HWW Zorg terechtkwam. Een plek die ik in 1986 had verlaten toen het nog GDVV heette. Dat is mij toen helemaal niet slecht bevallen.”

Waar ga jij je als Kamerlid extra voor inzetten?
“Ik wil me inzetten voor een meer rechtvaardige verdeling van de lasten in de samenleving, en voor minder lasten voor de burgers. Daarnaast zal ik me vanzelfsprekend vooral sterk maken voor ouderen; zij zijn onevenredig getroffen door de bezuinigingen van de afgelopen jaren. Nog steeds wordt te vaak de rekening neergelegd bij de ouderen.”

Waar maak je je boos over?
“De beeldvorming over ouderen. Veel ouderen, zo beweert men, zijn er alleen maar rijker op geworden. Complete onzin! Iemand die nu vijftien jaar met pensioen is, heeft zijn koopkracht alleen maar zien dalen. Mensen die in de bijstand terechtkomen, na bijvoorbeeld werkloosheid omdat de AOW-gerechtigde leeftijd is verhoogd, worden juist alleen maar armer en niet rijker.”

En waar word je blij van? 
“Van goede muziek. Ik heb een heel brede muzieksmaak. Ik hou van Bruce Springsteen en Bob Dylan om hun goede teksten. En van werken van de componist Dmitri Sjostakovitsj om de bijzondere harmonieën in zijn klassieke muziek. Je maakt me ook blij met een goed boek. ‘De opwindvogelkronieken’ van Haruki Murakami is mijn favoriet, omdat met dat boek mijn liefde voor de werken van de Japanse schrijver Murakami begon.”

Je speelt cricket?
“Ja, klopt. In mijn jeugd speelde ik honkbal. Dat is ook een spel met een bal, veel regels en nadenken over welke handelingen je moet verrichten om te zorgen dat je de tegenpartij uit krijgt. Rond mijn veertigste stapte ik naar cricket over om een paar redenen. Ik was daarvoor al geïnteresseerd geraakt in cricket omdat ik de sport kon zien via de BBC en omdat de Kamer wedstrijden speelde tegen het Engelse parlement. En die wedstrijden tegen de Lords en de Commons, tegen Hoger- en Lagerhuis, vinden elk jaar plaats, de ene keer in Nederland, de andere keer in Groot-Brittannië. Dat zijn leuke bijeenkomsten. Cricket kun je bovendien tot op hoge leeftijd doen en het is goed voor het contact met andere parlementariërs.”

Hoe gaat dat met die uitwisseling met het House of Lords en het House of Commons?
“Je bent twee dagen met elkaar bezig, of hier, of daar. Je praat ook over politiek. Ik kan dan niet al te direct ingaan op onze afkeuring van de Brexit. Maar het speelt wel een rol: op het tijdstip dat de uitslag bekend werd van het Brexit-referendum – in juni 2016 – was ik daar, en er was een grafstemming onder het merendeel van de parlementariërs. Ik moet wel eerlijk zeggen: de ergste Brexiteers zitten niet in dat cricketteam. Toen was men al bang dat Boris Johnson het zou willen uitvoeren. En kijk nu…”

Tot slot: je volgt Martin van Rooijen op. Wat heb je geleerd van Martin?
“Ik ken Martin al heel lang. Ik bewonder zijn volledige focus op het geld en de pensioenen. Ik ben op dat onderwerp tweede woordvoerder, maar vanwege alle financiële zaken – kijk naar de Europese Centrale Bank, kijk naar de renteontwikkeling – zit dat ook in mijn portefeuille. Focus en treed onbarmhartig op, dat heb ik van Martin geleerd. Net zo recht toe, recht aan, dat ga ik het liefst ook zo doen. Maar… ik ben anders gebekt. Dus ik zoek nog meer de relatie met de andere beleidsterreinen. Met klimaat, met zorg, waarbij ik dan vooral oog heb voor wat het betekent voor ouderen omdat zij vaak in de ‘plaatjes’ niet voorkomen.” 

► Volg Gerrit Jan via zijn speciale pagina op de website van 50PLUS (klik hier) of via Twitter: @JanOtterloo.

© 2019