Hoe worden we ‘wereldkampioen waterkwaliteit’?

Inbreng van Kamerlid Corrie van Brenk bij het wetgevingsoverleg Water met minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat, over onder meer de Kaderrichtlijn Water, over steeds meer vervuiling in het water en hoe Nederland de ambitie van ‘wereldkampioen waterkwaliteit’ gaat waarmaken.

“De doelen van de Kaderrichtlijn Water die in 2027 behaald moeten zijn vergen nog een tandje erbij. Gaat de minister de regie pakken zodat de ambities in het Nationaal Water Plan, de stroomgebiedbeheerplannen en de waterplannen van provincies, gemeenten en waterschappen echt synchroon lopen?

Vewin vraagt om concrete maatregelen en verzoekt prioriteit te geven aan bescherming van de bronnen voor drinkwater, waarbij de gebiedsdossiers het uitgangspunt zijn. Kan de minister hierop reageren?

De minister heeft de ambitie geformuleerd ‘wereldkampioen waterkwaliteit’, maar hoe word je een wereldkampioen?

Hoe doe je dat terwijl:
– Er medicijnresten, dumpen van drugsafval, mest, steeds weer nieuwe industriële stoffen ons steeds verder weg brengen van het kampioenschap? Hoe gaan we die bronnen aanpakken?
– Bij het verondiepen van plassen men ongestoord troep en gevaarlijke stoffen via de bagger kan storten? Kan de minister aangeven hoe onze aangenomen motie uitgevoerd gaat worden?

Er zijn hierover ook de nodige vragen binnen gekomen van de Waterschappen:
• Zijn er alternatieven die minder overlast en risico’s voor het milieu met zich meebrengen?
• Kan er versneld onderzoek komen naar uitloging van PFAS vanuit diepe plassen naar het grondwater en om herverontreinigingsniveaus voor het oppervlaktewater vast te stellen?

World Cleanup Day
Dan de microplastics, een van de grootste problemen vandaag de dag. Tijdens de World Cleanup Day mocht ik mee met de boot de Waal op. Ik was daar samen met onze regionale waterschapbestuurder, en ook de collega van de ChristenUnie was daar. Samen met biologen werd gekeken wat we aantroffen in het water. Je schrikt ervan: 17.000 (!) stukjes plastic in de bovenste 10 centimeter per vierkante kilometer. Dus nogmaals: hoe gaat de minister realiseren dat Nederland wereldkampioen waterkwaliteit wordt?

Cybersecurity van vitale waterwerken
Ik wil van de minister weten hoe het nu staat met de cybersecurity van vitale waterwerken, we zijn een paar maanden verder, kan de minister hier iets meer over vertellen? Mijn aangenomen motie van afgelopen juni vroeg om het zo snel mogelijk behalen van de doelen die eind 2017 al behaald hadden moeten zijn. Zijn we al stappen verder gekomen?

Tijdens het afgelopen AO Water heeft de minister toegezegd tijdens dit WGO de Kamer uitgebreid te informeren over de pilot inzake het debietafhankelijk maken van lozingsvergunningen. Graag een reactie.

Legionella
Legionella blijft in Nederland jaarlijks slachtoffers maken, we kunnen dus niet voorzichtig genoeg zijn. Is inmiddels duidelijkheid welke instantie toezicht houdt op de mistapparaten in de supermarkten? Weten we nu zeker dat de leverancier niet zichzelf controleert? De minister heeft in mei in antwoorden op mijn schriftelijke vragen toegezegd in overleg te gaan met betrokken departementen en toezichthouders om te kijken waar de verantwoordelijkheid van onafhankelijk toezicht ligt. Vandaag eisen wij hierover duidelijkheid die we tot op heden niet kregen.

Wat betreft legionella heeft de minister in het WGO Water ook toegezegd aan de slag te gaan met het Drinkwaterbesluit, ter verbetering van de regelgeving inzake legionellapreventie bij zorgwoningen. Streven was een en ander per 2021 in te laten gaan. Ligt zij hiermee nog op schema?

Medicijnresten in water
Graag wil 50PLUS weten wat de voortgang is van het programma medicijnresten uit water. Immers, per jaar komt naar schatting 140.000 kilo aan medicijnresten terecht in het oppervlaktewater. Er gebeurt al het een en ander, bijvoorbeeld de inname van niet gebruikte medicijnen, de filters in zorginstellingen en de productie van beter afbreekbare medicijnen. Maar welke effecten worden bereikt? En op welke wijze kan er nog meer bereikt worden? 50PLUS vraagt zich af of er iets écht aan de voorkant kan gebeuren, namelijk in het voorschrijfgedrag. Zowel in het starten van medicatie als bij de duur van het gebruik. Bijna 3 miljoen mensen gebruiken bloeddrukverlagers, om maar even een voorbeeld te geven. Wij willen uiteraard niet op de stoel van de arts gaan zitten, maar vragen ons oprecht af of het op dit punt niet soms een tandje minder kan. Dat kan beter zijn voor de patiënt, maar ook voor de waterkwaliteit.

Blue Deal
Als ambassadeur van SDG6 die het belang van veilig en voldoende schoon water onder de aandacht wil brengen, wil ik vragen naar de voortgang van de Blue Deal, die dit jaar op gang is gekomen. De Kamer zou bericht ontvangen, maar dat is tot op heden niet gebeurd. Ik begrijp dat er enthousiasme is bij de waterschappen, ik zie de Blue Deal terugkomen in deze begroting, maar wonder boven wonder komt de Blue Deal niet voor in de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Hoe kan dit? Ik ga er toch vanuit dat deze minister, de minister van Water, een en ander coördineert en ook haar collega aanspreekt op haar verantwoordelijkheid? De minister is gastvrouw van de Climate Adaptation Action Summit in 2020. Ik heb het bij de begroting al even aangestipt, maar hier nogmaals de vraag: waarmee gaat de minister daar de blits maken? En een andere vraag: is er binnen de Blue Deal ruimte voor aandacht voor illegale lozingen op het oppervlaktewater van medicijnfabrikanten in ontwikkelingslanden?

En wil de minister de samenwerking en afspraken die voortvloeien uit het bestuursakkoord water dat eind 2020 afloopt, doorzetten en niet laten doodbloeden?

Waterschappen
Dan de waterschappen. Wat is de stand van zaken wat betreft mijn aangenomen motie over de geborgde zetels? En is de minister bereid om bij een volgend voorstel voor een nieuw belastingstelsel in ogenschouw te nemen dat zeer breed draagvlak en brede betrokkenheid noodzakelijk is, ook van organisaties die bij het vorige voorstel niet betrokken waren?

Verder ben ik op zoek naar meer aandacht voor innovaties, op het terrein van waterbeheer, maar ook op andere gebieden. Ik mis een open houding naar deze innovaties. Denk aan het CO2-neutrale asfalt, dat niet aanbesteed mag worden omdat de aanbieder als enige dit aanbiedt, of een makkelijke en goedkope manier voor waterkering (in plaats van zandzakken), waar ik ook al eens aandacht voor heb gevraagd. Wat kan de minister doen om dit te verbeteren?

Tot slot een opmerking over de Malinese waterdelegatie die ik met de heer Moorlag namens de commissie mocht ontvangen. De delegatie uit Mali was erg geïnteresseerd in onze langjarige financiering. Bij ons maakt het niet uit wanneer en hoe vaak er kabinetswisselingen zijn; de financiering van waterprojecten is langjarig geborgd. Dat is in Mali wel anders: bij het aantreden van een nieuw kabinet is niets uit de vorige regeerperiode nog goed en gaat alles op de schop. Wat het belang van onze langjarige financiering nog eens onderstreept.”

© 11 november 2019