Belastingstelsel herzien en vereenvoudigen

De Eerste Kamerfractie van 50PLUS verzoekt het kabinet om een onafhankelijke adviescommissie in te stellen die met voorstellen komt om het Nederlandse belastingstelsel te herzien en te vereenvoudigen.

Senator Martin van Rooijen verklaarde zijn voorstel (motie) nader met de volgende inbreng:

“Het doet mij deugd voor het eerst met één van de twee nieuwe staatssecretarissen van Financiën te mogen debatteren, en wel met staatssecretaris Vijlbrief voor Fiscaliteit en de Belastingdienst. Ik wens hem als oud-collega succes bij deze zwaarbelaste taakopdracht.

Deze staatssecretaris heeft op 18 mei het rapport ‘Bouwstenen voor een beter belastingstelsel’ aangeboden aan de Tweede Kamer. Dit ter uitvoering van de toezegging die de voormalige staatssecretaris in 2019 heeft gedaan. Begin 2020 zouden bouwstenen en voorstellen voor verbeteringen en vereenvoudigingen van het belastingstelsel worden opgeleverd, waarbij knelpunten worden geduid en perspectief op oplossingen wordt geboden. In zijn brief van 15 april 2019 heeft hij vervolgens het proces uiteengezet hoe tot deze bouwstenen te komen.

De crisis als gevolg van de uitbraak van het coronavirus heeft geen rol gespeeld in het opstellen van de beleidsopties. Er is de urgentie van de knelpunten in het belastingstelsel en de bijdrage die deze bouwstenen aan de oplossing daarvan kunnen bieden.

Het bouwstenenrapport is volgens deze staatssecretaris een ambtelijk traject zonder politieke sturing met als doel de uitgewerkte beleidsopties op te leveren voor het volgend kabinet. Wetenschappers, opiniemakers en maatschappelijke organisaties zijn betrokken geweest bij seminars en stakeholderbijeenkomsten.

Op 15 april 2020 heeft de staatssecretaris het rapport aan de Tweede Kamer aangeboden. Opgesteld door de onafhankelijke Adviescommissie die specifiek heeft geadviseerd over de belastingheffing van multinationals. De commissie stond onder leiding van Ter Haar.

Het voorgaande geeft mij aanleiding de op 10 december ingediende motie Van Rooijen onder 38.502 onder letter K te wijzigen. In de te wijzigen motie staat mij een opzet voor ogen die aansluit bij de Adviescommissie belastingheffing multinationals. Ik zie af van het instellen van een staatcommissie zoals staat in de huidige motie. Ik heb de indruk dat een staatscommissie wat te ver af zou kunnen staan van wat het ministerie wenselijk zou achten. Ik vraag de staatssecretaris of die indruk juist is en of de vervanging van een staatscommissie door een Adviescommissie zoals betracht bij de multinationals een stap in zijn richting is.

Mijn tweede vraag is of hij met mij van mening is dat n.a.v. de rapporten ‘Bouwstenen voor een beter belastingstelsel’ van 18 mei een onafhankelijke adviescommissie nu dringend gewenst is. Immers dan is het geen ambtelijk rapport maar een onafhankelijk rapport van fiscale deskundigen. En het doel is te komen tot een coherente totale blauwdruk voor een nieuw en vereenvoudigd stelsel.

Het ambtelijke rapport bestaat uit 10 verschillende onderzoeken over de volle breedte van het belastingstelsel en gaat vergezeld van een ‘Bouwstenen voor een beter belastingstelsel’. Het laatste rapport over hervorming is het rapport van de Commissie van Dijkhuizen van 2012-2013.

Er is een beeld dat er ruwweg om de 10 jaar een rapport moet uitkomen over hervorming van het belastingstelsel. In de brief van 18 mei noemt de staatssecretaris de urgentie van de knelpunten in het belastingstelsel en de bijdrage die de bouwstenen aan de oplossing daarvan kunnen leveren.

Het is volgens de 50PLUS-fractie daarom hoog tijd voor een nieuw advies, zeker omdat het kan dienen voor het volgende kabinet en de daaraan voorafgaande kabinetsformatie. Een reden temeer is dat de belastingdienst gebaat is bij een eenvoudige vormgeving van de beleidsvoorstellen, aldus de staatssecretaris.

Ik heb de motie meer gewijzigd dan ik aanvankelijk van plan was n.a.v. de brief van 18 mei met het ambtelijk rapport over de bouwstenen. Ik kan mij voorstellen dat de fracties behoefte hebben zich een goed oordeel over de gewijzigde motie te vormen en stel voor de stemming over de motie één week aan te houden.”

De motie luidt als volgt:

De Kamer,

gehoord de beraadslagingen,

overwegende, dat staatssecretaris van Financiën Vijlbrief op 18 mei 2020 is gekomen met rapporten ‘Bouwstenen voor een beter belastingstelsel’,

overwegende, dat dit een technisch ambtelijk traject is dat beleidsopties en hervormingen in kaart heeft gebracht,

overwegende, dat een onafhankelijk extern onderzoek een toegevoegde waarde heeft en derhalve gewenst is,

overwegende dat een onafhankelijke adviescommissie rapport heeft uitgebracht over de belastingheffing van multinationals, hetwelk op 15 april 2020 door de staatssecretaris van Financiën Vijlbrief is aangeboden aan de Tweede Kamer,

verzoekt het kabinet een onafhankelijke adviescommissie in te stellen, die voorstellen doet tot herziening en vereenvoudiging van het belastingstelsel,

verzoekt het kabinet de voorstellen van de adviescommissie uiterlijk eind 2020 aan beide Kamers te doen toekomen,

en gaat over tot de orde van de dag.

Van Rooijen

© 26 mei 2020