Maak het ‘betere werk’ doel van overheidsbeleid

Maak het ‘betere werk’ – los van de contractvorm – weer doel van overheidsbeleid. Dat was de boodschap die Kamerlid Corrie van Brenk meegaf in het debat ‘Toekomst van Werk’. “Werk is goed voor mensen en voor de maatschappij, maar dan moet het wel goed werk zijn!”

De Nederlandse arbeidsmarkt is ondanks de mooie werkloosheidcijfers ‘ziek’. Veel mensen staan buitenspel en kunnen zich – óók als ze werk hebben – nauwelijks maatschappelijk ontplooien. “Dat is slecht voor de mensen zelf, slecht voor de economie en slecht voor de algemene welvaart”, zei Corrie van Brenk tijdens het hoofdlijnendebat ‘Toekomst van Werk’. “De balans tussen de relatief goede bescherming van het huidige vaste arbeidscontract enerzijds en doorgeschoten relatief slecht beschermde flex- / zelfstandige arbeid anderzijds moet hersteld worden.”

Leg een ‘bodem’ in de arbeidsmarkt

Om dat te bereiken moeten de bescherming van kwalitatief goed werk en borging van inkomenszekerheid weer centraal worden gesteld in het overheidsbeleid, stelt het Kamerlid van 50PLUS. “We moeten toewerken naar een eigentijds sociaal basisstelsel met risicodeling – arbeidsongeschiktheid, pensioen, scholing, arbeidsbemiddeling – voor alle werkenden. Kortom: het ‘leggen van een bodem in de arbeidsmarkt’, waarbij het bestaande niveau van bescherming ijkpunt is. Daarbij gaat het dan aankomen op maatvoering. 50PLUS vindt dat de arbeidsmarkttransitie niet mag gaan uitdraaien op de inwisseling van het vele onzekere flexwerk voor de schijnzekerheid van een nagenoeg uitgekleed ‘vast’ arbeidscontract van de toekomst”, aldus Kamerlid Corrie van Brenk.
 

► Inbreng van Kamerlid Corrie van Brenk bij het Hoofdlijnendebat Toekomst van Werk met minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid:
 
“Ondanks de ongekende economische bloei van de afgelopen jaren en de historisch lage officiële werkloosheid van dit moment is de Nederlandse arbeidsmarkt volkomen uit balans.

Bijna twee miljoen mensen staan ook nu nog om verschillende redenen buitenspel. Te veel mensen komen niet aan het werk, ze zijn te oud en door veel werkgevers al afgeschreven, ze hebben een arbeidsbeperking of een niet-Nederlandse naam is reden om ze niet uit te nodigen voor een sollicitatiegesprek. Discriminatie op de arbeidsmarkt is en blijft hardnekkig. Het aantal mensen in de WIA – die arbeidsongeschikt zijn – neemt schrikbarend snel toe. De groep werkende armen groeit. Wat betreft het werk bieden aan mensen met een beperking, ouderen en migranten scoort Nederland slechter dan de landen om ons heen. Investeringen in bij- en omscholing lopen ook achter in vergelijking met landen om ons heen.

Werk is van groot belang, het geeft zin aan het bestaan, is goed voor sociale relaties, biedt financiële zekerheid en draagt daarmee bij aan het welzijn en de welvaart van de mens.
 
De afgelopen kabinetten hebben vooral gezorgd voor de versobering van sociale zekerheid en arbeidsbescherming en de extreme flexibilisering van arbeid (‘zelfstandig ondernemerschap’) met een ongekende wirwar aan zwakke en vage arbeidscontractvormen mogelijk gemaakt. Daardoor kwam er een scherpe tweedeling tussen werkenden mét en werkenden zonder, of met slechts beperkte inkomenszekerheid en arbeidsbescherming. Werknemers werden zo tegen elkaar uitgespeeld. De kwaliteit van werk, de welvaart, en het welzijn van mensen hebben daar flink onder geleden. 
 
We hebben nu twee grondige rapporten over de toekomst van werk. Het rapport van de WRR met terechte focus op de kwaliteit van werk, en het rapport van de Commissie Regulering van Werk. 

50PLUS vindt dat met deze rapporten in handen de overheid voorwaarden moet gaan scheppen om ‘beter werk’ voor álle werkenden binnen handbereik te brengen. De drie uitgangspunten: ‘grip op geld, op het werk en op het leven’ en de verdeling hiervan moeten, zoals de WRR voorstelt, een plaats krijgen in de Monitor Brede Welvaart en dienen jaarlijks verantwoord te worden. 50PLUS pleit daar met kracht voor. Is de minister hiertoe bereid?

Meer dan ooit hebben mensen behoefte aan inkomenszekerheid. Werken moet lonen! Mensen moeten gelijk beloond worden voor gelijk werk! En iedereen moet behoorlijk rond kunnen komen van werk en economisch zelfstandig kunnen zijn van zijn of haar baan, dan wel in fulltime loondienst of als fulltime zelfstandige. Dat geldt nadrukkelijk ook voor mensen met een beperking.
 
50PLUS herkent in het advies van de commissie Regulering van werk een aantal belangrijke aanknopingspunten die kunnen helpen om de arbeidsmarkt weer gezond te maken en in balans te brengen. Een gelijk speelveld is inderdaad nodig en wat ons betreft moet arbeid inderdaad fiscaal gelijk behandeld worden. Het is bizar dat er veel mensen zijn die niet bijdragen aan de collectieve lasten maar wél mee profiteren. Dat ondermijnt ons sociale stelsel.

Vandaag, in dit hoofdlijnendebat wil 50PLUS nader ingaan op de kansen die wij zien met beide rapporten in de hand. We negeren vandaag de negatieve punten. We willen de arbeidsmarkt vooral eerlijker maken, kansen voor iedereen bieden. Iedereen moet dus mee kunnen doen tegen minstens het minimumloon. Werk moet dus altijd lonen en daarom bepleiten wij hier ook nogmaals een verhoging van het minimumloon.

Maak een einde aan de wildgroei van flex-contracten.  Omarm het idee van een leerrekening voor iedereen. Ik herhaal: Laat iedereen meedoen, óók de mensen met een beperking, en zorg dat iedereen minstens het minimumloon verdient. Het heet niet voor niets zo. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering voor iedereen juichen wij toe. We hadden dat graag óók voor pensioen gezien en vinden het echt een gemiste kans dat op dat punt nog weinig concrete voorstellen worden gedaan. Jammer. 

50PLUS hoopt vooral op een constructief overleg tussen sociale partners over verhoging van ‘interne wendbaarheid’ binnen de onderneming, flexibele inzetbaarheid binnen de vaste contractvorm, of hoe om te gaan met zieke werknemers. Bonden lijken daar zeker toe bereid. Maar daarvoor hoeft het huidige vaste arbeidscontract niet totaal uitgekleed te worden en bij het oud vuil gezet te worden.

Onze boodschap vandaag is dus: maak, zoals de WRR vraagt, het ‘betere werk’ – los van de contractvorm – weer doel van overheidsbeleid!”

© 5 februari 2020