Bouwen van veel seniorenwoningen is cruciaal

Met het spoedwetje Aanpak Stikstof moet het bouwen van woningen weer op gang komen. Dat is hard nodig, gezien de grote woningnood in ons land. 50PLUS koppelt zijn steun voor de spoedwet aan concrete acties om tot veel meer geschikte seniorenwoningen te komen. 

Actievoeren tegen klimaatverandering is niet van vandaag of gisteren, merkte Martin van Rooijen in de eerste Kamer op. Al in de jaren tachtig werd er volop actie gevoerd tegen klimaatverandering. De ‘zure regen’ kreeg de schuld. Er kwamen acties en overheidsmaatregelen, met forse gevolgen voor boeren en automobilisten. En energie werd duurder.

Maatschappelijke onrust

35 jaar later is de situatie nog steeds zorgelijk. Zorgelijker zelfs, constateert Martin van Rooijen. “Wat hebben de partijen die de afgelopen 35 jaar regeringsverantwoordelijkheid droegen gedaan? Waar waren ze al die tijd? Waarom is er niet veel eerder gestart met de noodzakelijke veranderingen? Waarom zijn de burgers niet veel eerder en meer betrokken en voorbereid? We hadden al verder op weg kunnen zijn. Nu voelt het voor veel mensen als een overval. Met alle maatschappelijke onrust van dien: iedereen is ontevreden en boos. De een zegt: dit is te weinig, de ander zegt, dit is veel te veel!”

Tempo verlagen

50PLUS heeft begrip van de burgers die het plotselinge tempo van de ontwikkelingen niet kunnen volgen. Martin van Rooijen vroeg daarom ook om het tempo enigszins te verlagen. “Het moet, maar het moet niet morgen of overmorgen. Richting 2050, stap voor stap, dat is ons devies”, zei de senator. Voor de wetgeving die nog gaat volgen op deze spoedwet geldt voor 50PLUS dat alles draait om voldoende draagvlak, haalbaarheid en betaalbaarheid.

Woningbouw stagneert

Martin van Rooijen (op de foto met senator Martine Baay en minister Wopke Hoekstra) wees het kabinet fijntjes op het feit dat het de afgelopen jaren volledig heeft stilgezeten en dat dat nu leidt tot een chaos in de samenleving. “Met grote, bijna wekelijkse protesten van boeren en een woningmarkt die op slot zit, waardoor woningbouw voor senioren en bijvoorbeeld ook starters volledig stagneert.” Gevolgen daarvan zijn grotere prijsstijgingen waardoor woningen onbetaalbaar zijn geworden, dreiging van faillissementen voor bouwondernemers en de daarbij horende toeleveranciers en mogelijk enorme schadeclaims, somde Martin van Rooijen op.

Tekort aan seniorenwoningen oplossen

De grote woningnood resulteert ook in een nijpend tekort aan seniorenwoningen. Met het spoedwetje kunnen woningbouwprojecten weer worden hervat. In totaal kunnen er in 2020 nu 75.000 woningen worden gebouwd. Tegenover de steun van 50PLUS in de Eerste Kamer voor de spoedwet stond een eis over seniorenwoningen. Fractievoorzitter Martin van Rooijen: “Wij hebben afgesproken dat er uiterlijk eind september een onderzoek komt naar de lokale behoefte aan seniorenwoningen. Daar is een enorm tekort aan, met alle gevolgen van dien. Als we het tekort van 50.000 tot 100.000 woningen voor senioren versneld kunnen oplossen, dan zorgt dat ook voor een betere doorstroming op de woningmarkt. Er komen dan ook bestaande woningen vrij voor starters en gezinnen.” •

Het voorstel van 50PLUS om met concrete acties tot veel meer geschikte seniorenwoningen te komen, is met algemene stemmen door de Eerste Kamer aangenomen!
Klik hier voor de betreffende motie.

► De volledige inbreng van senator Martin van Rooijen bij het debat in de Eerste Kamer over de  Spoedwet Aanpak Stikstof: 
  
“Vandaag behandelen we de Spoedwet aanpak stikstof waarbij wordt aangetekend dat dit wetsvoorstel al heel wat stof heeft doen opwaaien in de media en samenleving. Deze spoedwetgeving is gebaseerd op een tweetal “stikstof-uitspraken” over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) van de Raad van State d.d. 29 mei 2019 waarbij werd bepaald dat het PAS niet als basis mag worden gebruikt voor toestemming voor activiteiten die extra stikstof-uitstoot veroorzaken. Zoals bijvoorbeeld wegenaanleg, woningbouw en uitbreiding van veehouderijen. Want op basis van het PAS werd vooruitlopend – dus vooraf – toestemming gegeven voor zojuist genoemde activiteiten die mogelijk schadelijk zijn voor beschermde natuurgebieden. In de veronderstelling dat toekomstige maatregelen positieve effecten zullen hebben voor die gebieden.

Dit is in strijd met de Europese Habitatrichtlijn, want die eist dat vooraf vast moet staan dat geplande toekomstige maatregelen daadwerkelijk resultaat hebben. Kortweg gezegd, omdat het PAS niet voldoet aan de Richtlijn mag het ook niet als toestemmings-basis voor nieuwe activiteiten worden gebruikt.

Al in de jaren tachtig werd er volop actie gevoerd tegen klimaatverandering: bomen dreigden bruin of kaal te worden. Dode bossen bij onze buren en dode vissen in Scandinavië. Zure regen kreeg de schuld. Kamerleden gingen in die tijd op werkbezoeken naar de bossen in Duitsland en op de Veluwe. Er werden debatten gevoerd, er kwam een overheidscampagne met het motto ‘Stop zure regen’ en er waren forse gevolgen voor boeren en automobilisten, en energie werd duurder.

Hoe herkenbaar…

35 jaar later kampen we met een veel zorgelijker situatie. Volop acties, veel debatten en wederom veel gevolgen voor boeren, de woningbouw, automobilisten en de energierekening voor de burger.

Nu dit jaar ten einde loopt, is het de tijd om eens kort terug te blikken op het afgelopen jaar. Een jaar met ongelooflijk veel aandacht voor het klimaat, voor klimaatverandering, voor klimaatdrammers en voor klimaatontkenners. De klimaatzaak – waar de uitspraak na cassatie door de Staat overigens aanstaande vrijdag volgt – tezamen met de rechterlijke uitspraken over stikstof zetten de hele discussie op scherp.

Veel burgers van ons land volgen het tempo van de ontwikkelingen, voorstellen en plannen niet. En 50PLUS begrijpt die burgers. Het is de grootste verandering van deze tijd. Iedereen krijgt ermee te maken. En juist daarom is het van belang dat we dit samen doen. Jong en oud, arm en rijk, voor- en tegenstanders. Wat 50PLUS betreft moet er meer geïnvesteerd worden in het draagvlak en is enige temporisering van belang. Het moet, maar het moet niet morgen of overmorgen. Richting 2050, stap voor stap, dat is ons devies.

En daarmee dringt zich ook de vraag op: wat hebben de partijen die de afgelopen 35 jaar regeringsverantwoordelijkheid hebben gedragen gedaan? Waar waren ze al die tijd? Waarom is er niet veel eerder gestart met de noodzakelijke veranderingen? Waarom zijn de burgers niet veel eerder en meer betrokken en voorbereid? We hadden al verder op weg kunnen zijn.

Want nu voelt het voor veel mensen als een overval.

Met alle maatschappelijke onrust van dien: iedereen is ontevreden en boos. De een zegt: dit is te weinig, de ander zegt, dit is veel te veel.
Protesten bij Schiphol en vliegveld Eindhoven, en ook morgen weer acties.

Terug naar vandaag.

Met enorme haast moeten we de Spoedwet aanpak stikstof behandelen.

Met als belangrijke reden: op korte termijn bouwactiviteiten met een zeer geringe stikstofemissie weer mogelijk maken.

Mijn fractie constateert echter dat de Regering sedert november 2018 op de hoogte was van het feit dat de onderbouwing van het PAS niet deugde.

Toen al oordeelde het Europees Hof dat een overheid pas nieuwe activiteiten mag toestaan als vooraf vaststaat dat de gevolgen van de maatregelen die in PAS zijn opgenomen een positieve uitwerking hebben op beschermde natuurgebieden. En wat deed de Regering naar aanleiding van deze uitspraak? Helemaal niets.

Door volledig stil te zitten is nu de chaos in de samenleving ontstaan zoals we die nu ervaren. Grote, bijna wekelijkse protesten van boeren, de woningmarkt zit op slot waardoor woningbouw voor senioren en bijvoorbeeld ook starters volledig stagneert. Met als gevolg:
– grotere prijsstijgingen waardoor woningen onbetaalbaar zijn geworden
– dreiging van faillissementen voor bouwondernemers en de daarbij horende toeleveranciers 
– en mogelijk enorme schadeclaims.

Langzaam begint het zelfs tot dit Kabinet door te dringen dat men met oplossingen moet komen, vandaar de voorliggende Spoedwet Aanpak Stikstof.

Maar wat beoogt deze wet nu precies? Zal deze snel in elkaar gedraaide wet echt voor oplossingen gaan zorgen op de korte termijn? Of is het slechts een in aller haast aangelegd noodverband?

Via een kunstmatige constructie door invoering van een drempelwaarde en een stikstof-registratie, de zgn. stikstofbank, waar de uitstoot wordt bijgehouden, moet op korte termijn voldoende ‘stikstof-ruimte’ komen om woning-, weg- en waterbouw weer op gang te krijgen.
 
Feitelijk worden administratieve maatregelen gecreëerd die wel erg dezelfde kant opgaan als bij de Programma Aanpak Stikstof (PAS) waarvan het Europees Hof al heeft vastgesteld dat deze niet voldeden aan de Habitatrichtlijn. Niet voor niets heeft de Raad van State al zeer kritische kanttekeningen geplaatst bij de maatregelen, zoals het introduceren van de stikstofbank en drempelwaarde en zeker de combinatie en het tegelijkertijd gebruik ervan. Graag een uitgebreide reactie van de minister. Het mag duidelijk zijn dat de maatregel betreffende het stikstofarm maken van veevoer evenmin grote effecten zal hebben, daarvoor is de steun van de boeren nodig en moet stikstofarm veevoer ook voorradig en beschikbaar zijn, hetgeen thans niet het geval is. En kan de minister uitgebreid toelichten wat de effecten zijn van de 100-km maatregel?
 
Mijn fractie kijkt niet alleen naar het alsmaar naar voren gebrachte argument van “landsbelang” maar moet ook kijken naar kwaliteit van wetgeving en de uitvoerbaarheid ervan.
Mijn fractie heeft twijfels over de juridische houdbaarheid. Kan de minister hierop nog nader ingaan.
 
Dat wil ik nu aandacht voor het nijpend tekort aan seniorenwoningen als onderdeel van de grote woningnood.
Mijn fractie wil meer inzicht welke bouwactiviteiten gestart kunnen worden met deze wet in de hand. Naar aanleiding van onze vragen geeft de minister in de Memorie van Anwoord aan dat het gaat om 75.000 woningen  in 2020. Ik vraag de minister: waar worden hoeveel woningen gebouwd en van welk type?

Wil zij reageren op de uitspraken van een wethouder in Den Haag die zegt dat zijn gemeente met deze wet niets opschiet. Hij zegt dat de woningen bijvoorbeeld in het Oosten van het land gebouwd kunnen worden. 50PLUS wil in het bijzonder aandacht voor de noodzaak van het bouwen van seniorenwoningen. Er is een schrijnend tekort. Een tekort van wel 50.000 tot wel 100.000 woningen, met alle gevolgen van dien. Als we dat versneld op kunnen lossen, zorgt dat ook voor doorstroming op de woningmarkt. Er komen dan bestaande woningen vrij voor gezinnen en starters. Graag reactie van de minister.

Kan de minister eens uitgebreid ingaan op artikel 5.5a lid 5a*? Want de antwoorden van de minster op onze vragen in de Nota naar aanleiding van het Verslag van gisteren hebben ons nog niet overtuigd.  Wat beoogt zij met de zin: ”met provincies en gemeenten wordt bezien hoe eventuele criteria voor prioritering en reservering in de regeling zelf verankerd kunnen worden”?

Is de minister al in gesprek met provincies en gemeenten hierover.

Kan de minister nader toelichten wat zij bedoelt met nadere consultatie van het maatschappelijk veld over de invulling van criteria.

In hoeverre kan en wil het kabinet zelf betrokken zijn bij de keuze van bouwprojecten? In hoeverre kan de minister bevorderen dat voorrang wordt gegeven aan het bouwen seniorenwoningen?

Dat is voor 50PLUS een essentieel punt. Wat kan de minister hierover toezeggen?

Op de langere termijn zetten de gedane voorstellen van het Kabinet geen groene zoden aan de weg om het jarenlang negeren van de stikstofproblematiek in de kern aan te pakken. Mijn fractie zal naar aanleiding van de beantwoording van de minister de uiteindelijke afweging maken. We wachten de beantwoording dan ook met veel belangstelling af.”

© 17 december 2019