Storten van granuliet in zandwinplassen

50PLUS wil dat ecologische- en gezondheidsoverwegingen bij het storten van granuliet in zandwinplassen niet het onderspit delven ten opzichte van economische overwegingen. Iets wat nu wel het geval lijkt te zijn.

50PLUS is erg kritisch op de gang van zaken rondom het storten van granuliet – een gesteente dat wordt gevormd bij hoge temperaturen en onder hoge druk – in zandwinplassen. Ten eerste hangt de geur van belangenverstrengeling er omheen. Maar ook kun je je afvragen of de natuur er beter van wordt. De waarschijnlijke afwezigheid van schadelijke stoffen wil niet zeggen dat er een positieve bijdrage wordt geleverd aan de ecologie. “De economie mag niet de belangrijkste drijfveer blijven, maar ecologie en het voorzorgsbeginsel voor de gezondheid en leefomgeving moet gelijkwaardig zijn in de besluitvorming”, zei fractievoorzitter Corrie van Brenk tegen minister Van Nieuwenhuijzen.

Mogelijk risico

Dan is er nog het flocculant – het bindmiddel van granuliet – waarvan men nog helemaal niet weet wat het langjarig effect is op de natuur. “De zorg dat flocculant langjarig onder water misschien risico gaat opleveren, is mogelijk niet uit de lucht gegrepen”, aldus het Kamerlid. 50PLUS wil dat de minister de aanbevelingen uit het rapport-Kuijken, die de gang van zaken heeft onderzocht, opvolgt. •

De inbreng van fractievoorzitter Corrie van Brenk bij het debat in de Tweede Kamer over de granulietstortingen met minister Van Nieuwenhuijzen van Infrastructuur & Waterstaat:

“Beste Michele,

Zo begint een mailbericht. Niet van mij aan mijn dochter Michele, maar van Halbe Zijlstra, die het hogerop zoekt bij Rijkswaterstaat. Even mailen met Michele Blom, de directeur-generaal van Rijkswaterstaat, om je gelijk te halen. Welk bedrijf doet dat? Welk bedrijf heeft die korte lijntjes, bedrijven die oud-VVD-ministers naar binnenhalen? Dat moet voor eens en voor altijd afgelopen zijn, zeg ik tegen deze VVD-minister die verantwoordelijk is. Deelt zij die mening?

Wat speelt hier nou? Zelfregulering die volledig doorgeslagen is. Losgezongen van de overheidsinstanties die toe zouden moeten zien op gezondheid, ecologie en daarna pas economie. De minister moet het proces rondom verondiepen van plassen en wat daarin gestort wordt strak gaan volgen en daar wetenschappers bij betrekken, niet alleen direct belanghebbenden. Want dat is wat nu gebeurt. De economie mag niet de belangrijkste drijfveer blijven, maar ecologie en het voorzorgsbeginsel voor de gezondheid en leefomgeving moet gelijkwaardig zijn in de besluitvorming.

De emoties in dit dossier granuliet lopen hoog op bij de handhavers van Rijkswaterstaat en de omwonenden. De meningen van deskundigen zijn zwaar verdeeld, zo bleek destijds uit de technische briefing en dat geeft de heer Kuijken ook aan. Het statement van Deltares – ‘Er groeit geen plantje op granuliet’ – is al die tijd bij mij blijven hangen. Net als de opmerking van Wim Kuijken in de technische briefing: het is juridisch ‘grond’. Laat dat even op u inwerken. Blijkbaar is ooit ergens achter een bureau de beslissing genomen dat granuliet juridisch ‘grond’ is. Dat is vastgelegd. En vervolgens kan de rest van de wereld op zijn kop gaan staan. Maar waarom is het dan juridisch ‘grond’? Omdat ik het zeg, is dan eigenlijk de boodschap. Dat wringt. En bovendien: een besluit of wet kan toch herzien worden? Dat is ons dagelijks werk, hier in de Tweede Kamer. En zelfs als het juridisch mag: is het daarmee wenselijk? Dát vraag ik de minister: is het wenselijk iets juridisch te kwalificeren als ‘grond’, terwijl het ecologisch geen enkele toegevoegde waarde heeft?

Ook de zorg dat flocculant langjarig onder water misschien risico op gaat leveren, is mogelijk niet uit de lucht gegrepen.

Opvallend is dat gedurende een lange tijd, en nu nog, aan de publieke kant van het stelsel een discussie werd gevoerd over de status van granuliet en daarover op allerlei niveaus standpunten werden ingenomen. Die discussie over granuliet was er aan de private kant niet. Daar bestaat geen twijfel of granuliet als grond moet worden gezien. Wel wordt al jaren gesproken over een beter passende beoordelingsrichtlijn. De private kant heeft er zakelijk belang bij granuliet als grond te zien. Hoe kijkt de minister naar deze discrepantie?

50PLUS stelt voor:

We stoppen met de doorgeslagen zelfregulering, niet alleen op dit dossier maar op alle dossiers want dit speelt ook bij asbest, legionella etc.

Het ministerie neemt een regierol bij de besprekingen inzake bodemkwaliteit. Betrekt hierbij ook wetenschappers en niet alleen direct belanghebbenden en hun certificeringsbureaus, die elkaar aan het werk houden.

Er komt een onderzoek naar verondiepte plassen waar al enige jaren geleden granuliet met flocculant is gestort; wat doet flocculant na zoveel jaar onder water?

Het uitgangspunt moet voortaan het voorzorgsbeginsel zijn: de gezondheid van omwonenden en ecologie gaat voor, kan de minister dit toezeggen?

Gaat de minister alle adviezen opvolgen uit het rapport van de heer Kuiken?”

© 27 oktober 2020