Burgers moeten veilig kunnen gaan stemmen

Alles moet in het werk worden gesteld om iedereen die op 17 maart 2021 zélf wil gaan stemmen voor de Tweede Kamer dat veilig te kunnen laten doen. 50PLUS stelt daarom enkele ‘voorkeurstijdvensters’ voor ouderen en kwetsbaren voor, en een corona-sneltest voor de mensen die lid zijn van de stembureaus.

Met een veilig gevoel zélf kunnen gaan stemmen op 17 maart, zelfs als je tot de risicogroep behoort, dat moet de inzet zijn voor de komende Tweede Kamerverkiezingen, vindt 50PLUS. Daarom pleit 50PLUS ervoor dat er op de stemmingsdag één of twee voorkeurstijdvensters worden gereserveerd. “Fysieke verkiezingen in tijden van corona betekenen een potentieel gezondheidsrisico voor onder meer ouderen”, schetste Kamerlid Gerrit Jan van Otterloo het probleem. “Toch moeten ouderen die daartoe in staat zijn en dat ook willen zelf hun eigen stem kunnen uitbrengen en wel op een zo veilig mogelijke manier. Ik stel voor op de stemmingsdag één of twee voorkeurstijdvensters aan te wijzen voor ouderen, zodat zij zo veilig mogelijk kunnen gaan stemmen. Middels een campagne wordt dan opgeroepen deze tijden zoveel mogelijk voor ouderen en kwetsbaren vrij te houden”, stelt het Kamerlid van 50PLUS voor. “Maar dan wél graag op een wat schappelijker tijd dan deze uurtjes in de supermarkt, vaak tussen 7 en 8 uur in de ochtend.”

Veiligheid boven alles

De leden van stembureaus bevinden zich op 17 maart de hele dag tussen veel verschillende mensen. Omdat veiligheid boven alles gaat, stelt 50PLUS voor stembureauleden kort voorafgaand aan de stemmingsdag een coronatest, bijvoorbeeld een sneltest, te laten ondergaan. Alleen met een negatieve testuitslag mogen zij die dag het stembureau bemannen en bevrouwen. Kamerlid Gerrit Jan van Otterloo diende daarvoor een amendement (voorstel voor wijziging van de wettekst) in. •

De volledige inbreng van Kamerlid Gerrit Jan van Otterloo bij het debat in de Tweede Kamer over de Tijdelijke wet verkiezingen Covid met Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken:

“Verkiezingen in tijden van corona… dat was misschien nog wel een mooie titel van deze wet geweest. Hoe dan ook, dank dat wij dit met zijn allen snel kunnen behandelen.

Het is goed dat er met deze wet extra regels worden vastgelegd om ons aller gezondheid, en zeker die van onze meer kwetsbare mensen, te beschermen. Dat moet ook het uitgangspunt zijn. 50PLUS begrijpt goed dat er geen absolute tijdvensters gesteld kunnen worden. Kwetsbaarheid kan alleen op leeftijd worden vastgesteld, en wie bij het stembureau komt, moet worden toegelaten, ongeacht leeftijd. Maar we kennen allemaal het ouderenuurtje in de supermarkt. Voor ouderen is het gewoon prettig als zij zelf hun stem kunnen komen uitbrengen, maar velen willen daar wel een veilig gevoel bij hebben. 50PLUS zou het graag zo zien, dat er op de stemmingsdag één of twee voorkeurstijdvensters worden gereserveerd; waarbij middels een campagne wordt opgeroepen deze tijden zoveel mogelijk voor ouderen worden vrijgehouden. Overigens wel graag op een wat schappelijker tijd dan deze uurtjes in de supermarkt, vaak tussen 7 en 8 uur in de ochtend. Graag reactie van de minister.

De regering reageert in de antwoorden afwijzend op onze vraag naar het laten testen van stembureauleden. Natuurlijk wordt de geadviseerde gezondheidscheck gedaan, worden alle voorschriften gevolgd en zijn de meeste mensen van goede wil. Maar niet elke besmetting ziet er hetzelfde uit; er zijn mensen die er niets van merken. 50PLUS zegt: better safe than sorry. Stembureauleden bevinden zich de hele dag tussen kiezers, en soms heeft een kiezer assistentie nodig. Wat is er eigenlijk tegen?

50PLUS heeft toch ook vraagtekens bij de kwestie rondom handhaving. In de vragenronde vroegen wij al naar deze rol van stembureauleden. Wij maken ons hier nog steeds zorgen over. Het desbetreffende stembureaulid kan een kiezer aanspreken op de gedragsregels en diegene verzoeken te vertrekken. De regering ziet op zich ook wel wat er aan de hand is, en geeft aan dat er desgewenst assistentie gevraagd kan worden bij de gemeente ofwel de burgemeester. Maar met alle respect, daar heb je weinig aan als iemand je nú staat uit te schelden, of erger. Recent hebben we gehoord van een buschauffeur die klappen kreeg omdat hij iemand aansprak op het niet dragen van een mondkapje. Je kan het leuk vinden of niet, maar je kan erop wachten dat er op zijn minst discussie ontstaat. Kun je dit echt wel van de stembureauleden verwachten?

Begrijpelijk is dat het voor gemeenten organisatorisch lastiger is om een meerdaagse stemming te organiseren, bijvoorbeeld voor waar het betreft de beschikbaarheid van locaties én bemensing, maar willen de minister toch nog eens vragen daarnaar te kijken. Het zou wel degelijk voor spreiding kunnen zorgen. Er zou dan wel een verbod op officiële exitpolls aan moeten hangen, om al te veel beïnvloeding hierdoor te voorkómen

Het idee van een collega om briefstemmen voor 70-plussers te bekijken, vonden wij goed, dus we kijken uit naar de reactie.”

© 20 oktober 2020