Prioriteit voor compenseren en helpen slachtoffers toeslagenaffaire

“Bij de toeslagenaffaire gaat het maar om één ding: hoe zorgen we ervoor dat de gedupeerden zo snel mogelijk worden geholpen en gecompenseerd? En hoe kunnen we deze mensen ook steunen om hun leven weer op de rit te krijgen?”, zei fractievoorzitter Liane den Haan bij het debat in de Tweede Kamer over het toeslagendrama.

De Tweede Kamer onderbrak het meireces om te debatteren over het bericht dat het kabinet informatie achterhield over de toeslagenaffaire. Een heikel onderwerp waar in en buiten de Kamer veel over gesproken is. “Terecht”, stelt Liane den Haan, “want het kabinet deelde informatie niet met de Tweede Kamer en er werd in de ministerraad op een oneigenlijke manier over zaken en mensen gesproken.” De fractievoorzitter van 50PLUS zei ook ervoor te willen waken te veel tijd te besteden aan de gelekte notulen in plaats van alle tijd, energie, boosheid om te zetten naar het helpen van al deze mensen die dit verdienen. “Hun leven is kapot, beschadigd. De kindertoeslagenaffaire is politiek een debacle en menselijk gezien een catastrofe.”

Coaches voor gedupeerden

Wat Liane den Haan betreft gaat het bij de toeslagenaffaire maar om één ding: de gedupeerden moeten zo snel mogelijk worden geholpen en gecompenseerd. Daarnaast moeten de slachtoffers steun krijgen om hun leven weer op de rit te krijgen. Liane stelde voor coaches beschikbaar te stellen voor de gedupeerden. Van het kabinet wil de fractievoorzitter concreet horen wat zij gaat doen om de slachtoffers van de toeslagenaffaire te compenseren en te helpen.

Notulen van de ministerraad

Liane – bewust gekleed in een zwarte japon – ging ook in op de openbaar gemaakte notulen van de ministerraad. Die geven volgens haar een pijnlijk beeld van hoe het in de praktijk in z’n werk gaat. “Een niet volledig feitenrelaas naar de Kamer sturen: onacceptabel. Het willen sensibiliseren van lastige Kamerleden: absoluut onbespreekbaar”, oordeelde de fractievoorzitter hard over de gevoerde gesprekken. Maar Liane gaf wederom haar prioriteit aan: “Er zullen vele manieren van uitleg blijven over dat wat te lezen valt in de notulen, maar dat mag het oplossen van de toeslagenproblematiek en het helpen van ouders niet in de weg staan!”

Geschonden vertrouwen

Liane den Haan deed een beroep op Kamervoorzitter Vera Bergkamp om het voortouw te nemen in het herstellen van het geschonden onderlinge vertrouwen in de Tweede Kamer. Om vervolgens weer te hameren op het helpen van de slachtoffers van de toeslagenaffaire. “Door te laten zien wat we voor deze mensen kunnen doen, kan het vertrouwen ook worden hersteld. Vertrouwen tussen burgers en de overheid.” Liane bood namens 50PLUS praktische hulp aan om de gedupeerden te helpen: “Al zou ik zelf achter de computer moeten meehelpen, aan de telefoon moeten zitten om mensen te bellen, mijn netwerk moeten inzetten om mensen weer aan het werk te helpen of als een soort buddy daar waar ik kan ondersteuning te bieden. Ik zou het meteen doen!” • 

► Lees ook: Coaches voor gedupeerden toeslagenaffaire

De volledige inbreng van fractievoorzitter Liane den Haan bij het debat over het bericht dat het kabinet informatie over de toeslagenaffaire voor de Tweede Kamer achterhield:

“Soms sta je ’s ochtends voor de kast en vraag je je af wat je aan moet trekken. En vandaag, met dit debat in het vooruitzicht, kwam ik niet verder dan zwart.

Zwart, omdat ik met een zwaar gemoed naar dit debat ben gekomen.

Zwart, omdat nog steeds voor de vele slachtoffers er geen passende oplossing is aangereikt.

Zwart, omdat is gebleken dat het kabinet toch nog informatie had achtergehouden en er over zaken en mensen is gesproken op een oneigenlijke manier. Maar ook zwart omdat we in de aanloop naar dit debat drukker zijn om met de vinger naar elkaar te wijzen dan om daadwerkelijk met structurele oplossingen te komen.

De afgelopen dagen is er veel gesproken over de notulen en vooral over dat wat erin te lezen was. En terecht. En natuurlijk moeten we het er vandaag over hebben, maar laten we ervoor waken om al onze tijd te besteden aan de notulen in plaats van alle tijd, energie, boosheid om te zetten naar het helpen van al deze mensen die dit verdienen. Hun leven is kapot, beschadigd. Kostbare tijd verloren aan strijden tegen onrecht, tijd verloren aan verdriet, machteloosheid, verlies van geld, werk, partners, kinderen en soms ook een dak boven je hoofd.

De kindertoeslagenaffaire is politiek een debacle en menselijk gezien een catastrofe. Wat mij betreft gaat het bij deze toeslagenaffaire maar om één ding: hoe zorgen we ervoor dat de gedupeerden zo snel mogelijk worden geholpen en gecompenseerd? En hoe kunnen we deze mensen ook steunen om hun leven weer op de rit te krijgen?

Wat is er nodig zodat ze weer verder kunnen? Na al die jaren ellende en het onrecht dat hen is aangedaan. Hun leven is verwoest door wat er is gebeurd. Ik hoor minister De Jonge gisteren praten over quarantainecoaches die mensen moeten ondersteunen als ze thuiskomen uit een hoog risicoland. Over overbodige hulp gesproken? Waarom geen coaches voor de gedupeerden van deze kindertoeslagenaffaire? Coaches die hen helpen om hun leven weer op de rit te krijgen. Verschillende gemeenten nemen hiertoe initiatief maar laten we dit centraal realiseren voor alle gedupeerde ouders.

Ik heb de notulen van de ministerraad ook gelezen. En dat is niet mals. Ze geven een pijnlijk beeld van hoe het in de praktijk in z’n werk gaat.

Een niet volledig feitenrelaas naar de Kamer sturen. Dat is onacceptabel.

Het willen sensibiliseren van lastige Kamerleden. Absoluut onbespreekbaar. Staatsrechtelijk past het niet om als uitvoerende macht op een dergelijke manier als is gebeurd te praten over de controlerende macht.

Coalitiepartijen een duidelijke informatievoorsprong geven. Dat past niet in ons duale politieke bestel.

Kort en goed: het kabinet is niet voor niets demissionair. En we kunnen nog lang en breed met elkaar praten over hoe dit allemaal heeft kunnen gebeuren. Er zullen vele versies van één en dezelfde kindertoeslagaffaire blijven, er zullen vele manieren van uitleg blijven over dat wat te lezen valt in de notulen.

En toch mag dat het oplossen van de toeslagenproblematiek en het helpen van ouders niet in de weg staan. En dus moeten we aan de slag. Door te laten zien wat we voor deze mensen in Nederland kunnen doen, kan het vertrouwen ook worden hersteld. Vertrouwen tussen burgers en de overheid.

Daarnaast speelt nu ook – meer dan ooit – het geschade vertrouwen tussen de Tweede Kamer en het kabinet. De oplossing die nu gezocht wordt, is die van transparantie. Alles moet openbaar worden gemaakt: gespreksnotities, notulen van vergaderingen, enzovoort.

Ik ben nieuw in de Kamer, maar vraag me af waar dit stopt. En vooral of dit er aan bijdraagt om het vertrouwen te herstellen. Ik denk het persoonlijk niet. Maar hoe dan wel? Dat wordt een hele puzzel en die puzzel moeten we met elkaar snel gaan leggen. Ik doe wat dat aangaat een beroep op onze Kamervoorzitter om hierin het voortouw te nemen.

Verder rest mij maar één vraag aan de hier aanwezige bewindspersonen:

Ik begrijp dat binnen de Belastingdienst die getroffen ouders moeten gaan compenseren grote uitvoeringsproblemen zijn. Het ziet er naar uit dat de genoemde datum van 1 mei niet gehaald wordt. Wat is er voor nodig om de gedupeerden snel te helpen? Wat gaat het kabinet doen en in welke haalbare tijdslijn kunnen de ouders én gecompenseerd worden én ondersteuning verwachten in het weer op de rit krijgen van hun leven? En wat heeft u van ons als Tweede Kamer nodig?

Al zou ik zelf achter de computer moeten meehelpen, aan de telefoon moeten zitten om mensen te bellen, mijn netwerk moeten inzetten om mensen weer aan het werk te helpen of als een soort buddy daar waar ik kan ondersteuning te bieden. Ik zou het meteen doen!”

► Blijf 50PLUS volgen! Meld u hier aan voor de gratis digitale nieuwsbrief

© 29 april 2021