Voorstel Initiatiefwet Erkenning Nederlandse Gebarentaal
Wat is Nederlandse Gebarentaal (NGT)
In augustus 2020 zal de Tweede Kamer de Initiatiefwet Erkenning Nederlandse Gebarentaal bespreken.
De Nederlandse Gebarentaal staat de laatste tijd steeds meer in de belangstelling. Jarenlang is deze taal onderdrukt geweest. Men beschouwde gebarentaal als een soort pantomime waar alleen concrete zaken in uit te beelden waren. In 1880 was er een congres in Milaan van het dovenonderwijs in Europa. Daar werd het gebruik van gebaren in opvoeding en het onderwijs aan doven afgeraden. Vanaf die tijd kregen dove kinderen geen onderwijs in gebarentaal en was het gebruik ervan verboden. Het probleem is dat doven de afgelopen eeuwen eigenlijk klein zijn gehouden door het onderwijs. Dat heeft ze niet serieus genomen door steeds te hameren op: “Jullie moeten leren praten”. Dove volwassenen bleven echter wel gebarentaal gebruiken in de onderlinge communicatie. Maar de waardering van hun eigen taal was laag, veel dove mensen schaamden zich om in het openbaar te gebaren. Erkenning van de Nederlandse Gebarentaal Taalkundig onderzoek toonde aan dat gebarentaal voldoen aan de kenmerken waaraan gesproken talen voldoen. Het zijn natuurlijke talen met een eigen gebarenschat en grammatica. In gebarentaal kun je over alles communiceren: concrete en abstracte zaken. Dit onderzoek versterkte de emancipatiebeweging van de Nederlandse Dovengemeenschap. Men wilde erkenning voor de eigen taal en cultuur. Ook de ouders van jonge dove kinderen accepteerden niet langer het afwijzen van gebaren in de opvoeding en het onderwijs aan doven. Eind jaren negentig hebben alle doveninstituten in Nederland gekozen voor een tweetalig onderwijsmodel: een gelijkwaardige positie voor de Nederlandse Gebarentaal en het Nederlands. Terwijl het proces naar tweetalig dovenonderwijs nog in volle gang is, zijn alweer nieuwe technische-medische ontwikkelingen waar te nemen, die wellicht opnieuw veranderingen in het dovenonderwijs tot gevolg zullen hebben. De laatste jaren is de Nederlandse Gebarentaal steeds meer zichtbaar geworden, ook in de media. Dove mensen kunnen hun eigen taal in veel maatschappelijke situaties gebruiken, als dan niet met behulp van een tolk. En steeds meer horende mensen leren met veel plezier de Nederlandse Gebarentaal! In veel Europese landen is de gebarentaal wettelijk erkend. In Nederland is dat niet zo. Wel is er sprake van maatschappelijke erkenning, doordat de overheid voorzieningen subsidieert. Er wordt gezocht naar manieren om de NGT zodanig te verankeren in bijvoorbeeld de onderwijswet zodat dove mensen altijd recht behouden op tweetalig onderwijs. De Nederlandse Gebarentaal is dus een natuurlijke taal met een eigen lexicon en grammatica.
Doven krijgen slechtere zorg, ze hebben een slechtere gezondheid blijkt uit onderzoek. Op allerlei gebieden staan ze net 2-0 achter nog voordat ze zelf hebben kunnen kiezen. Belangrijk is de formele erkenning van gebarentaal. Daarmee wordt ook een signaal afgegeven naar alle slechthorenden om dit serieus te nemen.
De wet is een investering in de toekomst van heel veel mensen. Dit is de basis om verder na te denken, bijvoorbeeld hoe gebarentaal een plek te geven in het lager- en middelbaar onderwijs.
30.000 mensen in Nederland die gebarentaal gebruiken en verstaan en dan dus 1,7 miljoen slechthorenden. Voor vele heeft gebarentaal nu vaak geen betekenis maar ze lopen wel elke dag tegen vergelijkbare communicatieproblemen van doven aan. In die enorme groep zitten veel ouderen maar ook jongeren met lawaaischade. Als gebarentaal straks een vak op school is en kinderen daarmee opgroeien, wordt het later allemaal minder belemmerend als je slechthorend wordt.
Voorstel: Gebarentaal als verplicht vak op te nemen in het basis- en middelbaar onderwijs.
NOS Journaal, standaard laten vertalen in gebarentaal.
Johan Hessing.
Fractie gemeenteraad Terneuzen.