Waterschappen moeten eerlijk belasten per eenheid

50PLUS wil af van het stelsel van geborgde zetels in de Waterschappen. “Er moet eerlijk belast worden per eenheid”, stelt Kamerlid Corrie van Brenk. “Dat komt er nu niet door vanwege de geborgde zetels.”

50PLUS spreekt zich uit tégen het stelsel van geborgde zetels in de Waterschappen. Dat deden wij al lange tijd, maar nu is er ook een rapport van de commissie Boelhouwer. Dat rapport adviseert hetzelfde. Geborgde zetels zijn onvoldoende democratisch en kunnen leiden tot ongelijke verdeling van de lasten.

Vitale waterwerken
Kamerlid Corrie van Brenk vroeg ook naar het onderscheid ‘prioritair’ of ‘niet prioritair’ in de Drinkwaterwet voor wat betreft legionellabeheersing. “Hoe is de voortgang van de aanpak van de aandachtspunten bij cybersecurity van vitale waterwerken en die van het programma medicijnresten uit water?”, wil de fractievoorzitter van 50PLUS in de Tweede Kamer van de minister weten.

Niet fair
Een ander onderwerp dat Corrie van Brenk bij het commissiedebat ‘Water’ aan de orde stelde zijn de INEV’s, de ongelijke normen voor verontreiniging van drinkwater en grondwater. “Drinkwaterbedrijven en indirect de consument draaien op voor de extra zuiveringskosten. Dat is niet fair”, aldus het Kamerlid van 50PLUS.

De volledige inbreng van Kamerlid Corrie van Brenk bij de commissievergadering ‘Water’ met minister Van Nieuwenhuijzen:

“Het zal de minister vast niet verbazen: ik begin graag met het eindrapport inzake de geborgde zetels: de adviescommissie is duidelijk! Hoe nu verder? Kan de minister hier nog eens op reageren, want de brief is wel erg summier. Waarom kan er pas besloten worden in 2021?

50PLUS wil een eerlijk belastingstelsel, ook voor wat betreft de waterschappen. Op dit moment betalen mensen hun zuiveringsheffing ofwel voor 1, ofwel voor 3 vervuilingseenheden. Dat is in de meeste gevallen niet fair. Ook gezien het feit dat ingezetenen op deze manier circa 80% van de heffingen op zich moeten nemen, omdat zij ook nog eens opdraaien voor het overgrote deel van de categorie ‘gebouwd’. Natuurgrondeigenaren betalen een stuk minder. En dit blijft in stand vanwege het systeem van de geborgde zetels. De geborgden hebben er belang bij dat dit systeem in stand blijft. 50PLUS stelt een heffing voor gebaseerd op 1, 2, 3, 4, 5+ eenheden. Eerlijk belasten per eenheid. Dat komt er nu niet door vanwege geborgde zetels.

Legionella
De wijziging van de Drinkwaterwet die er mede op suggestie van 50PLUS komt, voegt zorg- en seniorenwoningen toe aan de categorie prioritaire gebouwen. Dat is mooi, want deze groep is relatief kwetsbaar voor aandoeningen als deze. En recent vroeg 50PLUS in schriftelijke vragen aandacht voor legionellabeheersing in de opstartfase na de coronacrisis. De vraag die tot ons kwam, en die wij u graag eens willen stellen, is waarom dit onderscheid eigenlijk gemaakt wordt? Waar ligt dit onderscheid precies? Is het waar dat niet-prioritaire gebouwen beperkt zijn in de te nemen preventieve maatregelen? Zou dat niet bij gebouweigenaren zelf moeten liggen? Os dat nu ook niet voor-de-hand-liggender, nu we weten dat een nieuwe lockdown niet uit te sluiten is?

En hoe is in brede zin de opstart na corona gegaan, nadat veel gebouwen gesloten of vrijwel gesloten waren?

Cybersecurity
Het is zeker anderhalf jaar geleden dat 50PLUS aandacht besteedde aan het rapport inzake de cybersecurity van vitale waterwerken. Het bleek dat meerdere doelen die eind 2017 al behaald hadden moeten zijn nog steeds openstonden. Onze motie om dit heel snel alsnog te regelen werd aangenomen. Als ik de rapportage van de minister bij de voortgangsbrief lees, is er wel het een en ander opgepakt, maar niet alles. Sommige dingen zijn ook veranderd, zo wordt aangegeven, dus is het niet meer efficiënt om dat te doen. Voortschrijdend inzicht, technische ontwikkelingen, dat snap ik allemaal. Maar ik zou toch graag even heel precies van de minister willen horen wat er wel gerealiseerd is, wat niet, en wat er anders wordt gedaan om welke reden. Kan de minister hier duidelijk op ingaan?

Medicijnresten
In de voortgangsbrief wijdt de minister een slechts korte passage aan de voortgang van medicijnresten uit water. In die passage wordt het ‘Versnellingsprogramma Medicijnresten uit Afvalwater’ genoemd. Misschien heb ik iets gemist, maar dit versnellingsprogramma is voor mij nieuw. Kan de minister hier iets meer over vertellen? Waarom een versnellingsprogramma? Sowieso ben ik erg benieuwd naar de voortgang; kan de minister vertellen hoe het hiermee staat? En hoe staat het met de stresstesten bij gemeenten?

Debietafhankelijke lozingen
Dank voor het rapport over de debietafhankelijke lozingsvergunningen. Goed dat alle voors en tegens zijn afgewogen, en de uitkomsten klinken ons logisch in de oren. Graag een appreciatie van het rapport door de minister. Wat gaat zij doen met de zeven aanbevelingen?

De INEV’s voor drinkwater versus grondwater. 50PLUS heeft hier al eerder vragen over gesteld, en in het notaoverleg Bodem hebben wij het hier ook over gehad. Het geheel is een juridisch steekspel aan het worden. De minister stelt dat INEV’s niet gelijkgesteld kunnen worden met drinkwaternormen, omdat zij andere doelen dienen. Zo komen we in de haast kafkaëske situatie dat in grondwater, bestemd voor drinkwaterwinning, geen sprake is van verontreiniging terwijl tegelijkertijd de indicatieve richtwaarden voor het drinkwater worden overschreden. De minister vindt dat drinkwaterbedrijven zelf maar voor een extra zuiveringsslag moeten zorgen. Dat is natuurlijk niet fair, want zo komt indirect de rekening terecht bij de consument.

VEWIN heeft inmiddels juridisch advies ingewonnen over deze kwestie. Een passage: ‘Hieruit blijkt dat de bepaling van de INEV’s op het thans voorgenomen niveau de doelstellingen van de KRW (Kaderrichtlijn Water) en GWR (Grondwaterrichtlijn) doorkruist. De richtlijnen bieden weliswaar de ruimte voor uitzonderingen onder meer op grond van onevenredig hoge kosten, maar die moeten dan wel onderbouwd worden toegepast. De generieke benadering hiervan door de minister is tegen die achtergrond daarmee strijdig.’
Daar is toch geen woord Frans bij? Graag een heldere reactie van de minister.

Kan de minister laten weten hoe het staat met de Blue deal (SDG 6)? Is daar nog iets moois te melden? 

Het PlanBureau voor de Leefomgeving heeft op verzoek van de minister de Nationale analyse Waterkwaliteit opgesteld. Conclusie: de waterkwaliteit zal de komende jaren wel verbeteren, maar zonder extra maatregelen worden de doelen van de Kaderrichtlijn in 2027 niet gehaald. Die dreiging was er overigens al langer. In het addendum wordt geconcludeerd dat de Nederlandse drinkwaterbronnen onder toenemende druk komen te staan, ook door zaken die niet onder de KRW vallen, zoals opkomende stoffen. Er worden nu al overschrijdingen gemeten. Dit alles vraagt om een sterke regie, zo concluderen wij samen met PBL. Opnieuw, want de Tweede Kamer heeft dat al eerder vastgesteld. Hoe pakt de minister dit concreet op? Neemt zij de regie, de coördinerende rol nu écht op zich?”

© 22 juni 2020