Voorkom een suïcidegolf na deze crisis

Zelfdoding, we praten er liever niet over. Maar het moet wél, vindt Kamerlid Léonie Sazias: “We moeten ons voorbereiden op een toename van het aantal suïcides tijdens en na de coronacrisis”.

Het is een akelig onderwerp maar toch zullen we het erover moeten hebben. Juist nu, want we moeten ons voorbereiden. Suïcide.

Per dag sterven er vijf mensen door zelfdoding. Dat zijn er ruim 1800 per jaar. Dat is bijna driemaal zoveel als het aantal verkeersdoden, dat vorig jaar 661 bedroeg. In het verkeer nemen we allerlei maatregelen om dat aantal naar beneden te krijgen, maar bij het voorkomen van suïcide blijft actie uit. We praten er liever niet over.

Extra zorgwekkend is het dat het aantal aanvragen voor psychische hulp tijdens de coronacrisis tot wel 80 procent is gedaald, volgens GGZ Nederland. Dat betekent dat er heel veel mensen met ernstige psychische klachten thuis zitten en zich niet melden voor hulp.

Een zelfdoding in de omgeving heeft een enorme impact. Nabestaanden blijven zitten met vragen als waarom, waar geen antwoord meer op komt. En met een groot schuldgevoel. Waarom heb ik dit niet aan zien komen, wat als ik anders had gereageerd, wat als…?

De meeste mensen die zelfdoding plegen zijn tussen de 40 en 70 jaar oud, met een de piek in de leeftijdscategorie tussen 50 en 60 jaar. In maar liefst 55 procent van alle gevallen betreft het 50-plussers. Twee derde daarvan is man.

De reden is dat mannen in hun omgeving vaak minder emotionele ondersteuning hebben dan vrouwen doorgaans van vriendinnen krijgen. En mannen vragen minder snel hulp als het om psychische problemen gaat. Echtscheiding en verlies van werk en inkomen zijn belangrijke risicofactoren.

Dat het verlies van werk zo’n belangrijke oorzaak is blijkt uit het feit dat na de crisis in 2008 het aantal zelfdodingen met 40 procent steeg. Daarom moeten we ons nu voorbereiden op een mogelijk forse stijging van het aantal slachtoffers na de coronacrisis.

Net als eerdere economische crises leidt deze pandemie naar verwachting tot meer suïcides omdat mensen in hun wanhoop, angst of depressie geen andere uitweg zien. Mensen met suïcidale gedachten en hun naasten kunnen dag en nacht anoniem terecht bij de hulplijn 0900 – 0113. In vijf jaar tijd is het aantal hulplijngesprekken gestegen van 25.000 per jaar naar 93.000 in 2019. Die stijging zet door, maar de capaciteit bij 113 Zelfdodingpreventie is niet toereikend. Het bereik is van 80 procent teruggelopen naar 70 procent en ’s nachts zit er vaak maar één persoon achter de telefoon. En dat terwijl juist veel mensen ‘s nachts tobben.

We moeten ons voorbereiden op een toename van het aantal suïcides. Om te beginnen door een opschaling van de capaciteit van 113 Zelfdodingpreventie, maar ook de GGZ moet zo snel mogelijk weer gaan draaien. 50PLUS zal hier zeker aandacht voor vragen. Staatssecretaris Blokhuis is onlangs een campagne gestart voor mensen die last hebben van psychische problemen tijdens de coronacrisis. Praat er over is de belangrijkste boodschap, ga niet in je eentje zitten tobben.

Let goed op je naaste en blijf gezond, ook mentaal!

Léonie Sazias
Tweede Kamerlid 50PLUS

© 2 juni 2020