Er wacht ons nog een hete pensioenstrijd

De vrede rond het pensioenakkoord is maar schijn. Terwijl de sociale partners en minister Koolmees tevreden zijn over hun akkoord op hoofdlijnen, bouwt zich een toenemend verzet op onder gepensioneerden. Zij voelen zich tekortgedaan en bestolen. Eén ding is zeker: er wacht ons voor en na de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 nog een hete pensioenstrijd.

Premier Rutte, vicepremier de Jonge en ‘pensioenminister’ Koolmees hebben bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021 niet alleen het voordeel van hun leiderschap tijdens de coronacrisis, maar ook het nadeel van toenemende zichtbaarheid van fouten die daarbij haast onvermijdelijk ook gemaakt zijn. Ze moeten zich daarnaast ook verantwoorden voor de voortdurende aanslag op de pensioenen.

Langzaam dringt tot het land door dat de uitwerking van het pensioenakkoord op hoofdlijnen de belangrijkste vraagstukken nog openlaat. Het gaat om vragen als: wanneer worden de pensioenuitkeringen eindelijk weer eens geïndexeerd, hoe wordt het collectieve pensioenvermogen van 1600 miljard euro uitgesplitst over de deelnemers, hoe worden ouderen gecompenseerd voor het feit dat er jarenlang geen kostendekkende premie is betaald? Het gaat bij deze en andere vragen om honderden miljarden euro’s. Per gepensioneerde gaat het om netto tientallen euro’s meer of minder per maand, jaar na jaar.

Tot nu toe steunt een meerderheid van de Tweede Kamer het vage en onvolledige hoofdlijnenakkoord. Maar de twijfel groeit. De politieke partijen en ouderenorganisaties die de afbraak van het beste pensioenstelsel van de wereld tot zover met open ogen hebben laten gebeuren, worden bedolven onder toenemende kritiek van hun leden.

Vertelt minister Koolmees dat gepensioneerden over de periode 2010 tot 2030 meer dan 35 procent in koopkracht achteruitgaan?

Op verzoek vanuit de Tweede Kamer komt minister Koolmees met een uitleg van het beoogde nieuwe pensioenstelsel in maximaal drie pagina’s en op het niveau van de gemiddelde Nederlander. Dat kan een eerste brandbom worden. Zegt de minister in zijn voorlichting eerlijk dat een hele generatie gepensioneerden tussen 2010 en 2020 verstoken bleef van indexatie van de pensioenen, terwijl de pensioenpotten in die periode groeiden van 800 miljard naar 1600 miljard euro? Vertelt hij dat gepensioneerden over de periode 2010 tot 2030 meer dan 35 procent in koopkracht achteruitgaan, zelfs als de pensioenfondsen tot 7 procent per jaar winst maken, zoals de afgelopen jaren? Legt hij uit dat zij in het nieuwe pensioenstelsel ook moeten rekenen op kortingen? Vertelt hij werknemers dat zij de 80 procent van het gemiddelde loon niet meer gaan halen, door jarenlang gebrek aan indexatie over hun opbouw? Of verdoezelt hij dat?

In het najaar komt de minister met wetgeving om het nieuwe pensioenstelsel mogelijk te maken. De steun voor die plannen kan heel snel slinken nu steeds meer mensen in de gaten krijgen wat op hen af komt. De meerderheid van de Tweede Kamer wilde de behandeling van die wetsvoorstellen niet over de verkiezingen heen tillen zodat de kiezers er zich over zouden kunnen uitspreken, zoals 50PLUS vroeg. Dat is politiek met oogkleppen op, want uitspreken zullen de kiezers zich sowieso. Als ze narekenen wat ze te wachten staat, komt ongetwijfeld hun afrekening bij de verkiezingen. Elk pensioendebat vanaf nu is in die wetenschap ook een nieuwe brandbom.

KBO-Brabant, een zelfstandige belangenvereniging van 125.000 senioren, heeft aangegeven niet langer te vertrouwen op een omkering in de Tweede Kamer. Nu de sociale partners en twee derde van de Tweede Kamer er mee akkoord lijken te gaan dat deelnemers het recht wordt onthouden bezwaar te maken tegen collectieve waardeoverdracht van hun pensioenen is voor deze seniorenorganisatie de maat vol. Ze overweegt de kwestie voor te leggen aan de rechter. Ook anderen overwegen juridische stappen. Dat kan de volgende brandbom worden.

De bezwaren van 50PLUS zijn in het kort:

• Wij willen inhaalindexatie over de afgelopen jaren, want de rendementen zijn immers wel gerealiseerd, maar nooit aan de deelnemers gegeven.
• Wij willen niet monddood gemaakt worden; bezwaarrecht moet onverkort in stand blijven.
• Wij willen dat de rechten die iedereen heeft opgebouwd meegenomen worden, daarvoor moeten de rekenregels van het FTK genegeerd worden.
• Wij willen dat iedere generatie profiteert van de rendementen. Geen verplicht lager rendement voor ouderen onder het mom van ‘bescherming’.
• Een rechtvaardige oplossing voor de afschaffing van de doorsneesystematiek.
• Het stelsel wordt niet eenvoudiger waardoor de exorbitante overheadkosten niet dalen.

Kijk op onze website Kominactievooruwpensioen.nl of op 50pluspartij.nl/pensioen voor meer toelichting en voor alle ‘brandbommen’ waar 50PLUS de komende tijd aan meewerkt om het onzalige pensioenakkoord van tafel te krijgen.

Corrie van Brenk
Fractievoorzitter 50PLUS Tweede Kamer

31 augustus 2020 © Column eerder verschenen op Pensioentoekomst.nl